5 năm trước, khi bước sang tuổi 40, Yasmin Shaheen-Zaffar, nhà trị liệu tâm lý sống ở hạt North Yorkshire, Anh, quyết tâm giảm cân sau khi ăn uống mất kiểm soát do nỗi đau mất người thân. Chỉ số khối cơ thể BMI của cô lên đến 35, cao hơn nhiều mức hợp lý 18-25. Lo lắng về sức khỏe, người phụ nữ sử dụng thuốc statin để hạ mỡ máu.
Yasmin nghe thông tin về loại thuốc tiêm giảm cân thế hệ mới, gây xôn xao trong giới nghiên cứu, đã được cấp phép sử dụng tại Anh.Thuốc này giúp ngăn chặn cảm giác thèm ăn bằng cách hoạt động giống một loại hormone (còn gọi GLP-1) trong cơ thể để tăng cảm giác no.
Yasmin bắt đầu tiêm thuốc giảm cân có tên gọi Saxenda. Đến năm 2019, cô chuyển sang dùng thuốc tiêm trị tiểu đường Ozempic, chứa hoạt chất semaglutide. Cả hai sản phẩm đều thuộc hãng dược Novo Nordisk (Đan Mạch). Chúng được giới bác sĩ ca ngợi đã "thay đổi cuộc chơi" trong cuộc chiến với béo phì. Kết quả điều trị của các sản phẩm này có hiệu quả chẳng kém phương pháp phẫu thuật giảm cân.
Sự chú ý tăng lên từ khi chúng được những người nổi tiếng như tỷ phú Elon Musk, người đã sử dụng Wegovy (chứa semaglutide) để lấy lại vóc dáng, ca ngợi. Jeremy Clarkson, người dẫn chương trình truyền hình nổi tiếng ở Anh cũng xác nhận ông giảm cân "tuyệt vời" nhờ thuốc trên. Siêu mẫu Kim Kardashian được cho là đã sử dụng semaglutide để mặc vừa chiếc váy của cố diễn viên huyền thoại Marilyn Monroe tại sự kiện thời trang Met Ball.
Yasmin Shaheen-Zaffar giảm được 10 kg nhờ dùng thuốc tiêm Ozempic nhưng cô đang hạn chế sử dụng nó vì tốn kém và có nguy cơ bị phụ thuộc. Ảnh: Telegraph
Hồi đầu tháng 3, Cơ quan Dịch vụ y tế Anh (NHS) cho biết sẽ cung cấp Wegovy cho hàng nghìn bệnh nhân béo phì để giúp họ giảm cân. Cụ thể, Ozempic được cấp phép trị bệnh tiểu đường, còn Saxenda và Wegovy chuyên dùng cho giảm cân. Tất cả đều làm chậm quá trình làm rỗng ruột, cải thiện độ nhạy insulin và giảm cảm giác đói.
Trong cuộc thử nghiệm kéo dài 15 tháng, người béo phì dùng Wegovy đã giảm khoảng 12,7 kg so với người không dùng. Xét nghiệm máu cho thấy nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tiểu đường của họ cũng giảm.
Đối với Yasmin, người đã thử nhiều hình thức ăn kiêng và tập thể dục, tác dụng giảm cân ban đầu của Ozempic giống "phép màu". Chỉ sau một tháng, cô giảm được khoảng 6 kg.
"Giống như bạn quên ăn vậy. Tôi ít thấy đói và dễ dàng ăn ít hơn. Thuốc này cũng hạn chế cảm giác thèm ăn của tôi đối với đồ ngọt như bánh quy", cô nói. Tuy nhiên, người phụ nữ cũng gặp tác dụng phụ như buồn nôn và buồn ngủ.
Các loại thuốc như Ozempic và Saxenda được ghi nhận có thể gây các vấn đề khác như táo bón, tiêu chảy, chóng mặt, ợ hơi, sỏi mật nhỏ. Ngoài ra, giảm cân nhanh chóng cũng khiến da mất collagen và elastin, gây hiện tượng được gọi là "khuôn mặt Ozempic".
Yasmin lo ngại phải dùng Ozempic lâu dài, gây tốn kém vì mỗi tháng cô phải 220 bảng Anh cho các mũi tiêm. Khi ngừng sử dụng thuốc trong một thời gian, cảm giác thèm ăn và thói quen ăn uống cũ trở lại, làm cân nặng của người phụ nữ tăng lên.
Vòng lặp đó cứ diễn ra, với mỗi lần giảm được vài kg, cô ngừng tiêm thuốc, lại thèm ăn và trọng lượng tăng trở lại. Do đó, cô gặp một chuyên gia để nhờ tư vấn khắc phục chứng rối loạn ăn uống. Kể từ đó, bằng cách thay đổi lối sống và tập thể dục, cô giảm được 10 kg và hy vọng sẽ giảm thêm 10 kg nữa vào cuối năm.
Thuốc Ozempic của cô vẫn nằm trong tủ lạnh. "Khi đặt mua Ozempic lần cuối vào tháng 10 năm ngoái, tôi chỉ sử dụng một liều trước khi nhận ra có thể kiểm soát cân nặng mà không cần dùng đến nó. Lý do tôi đã giải quyết được những gì đang diễn ra trong đầu. Tôi tập gym 5 ngày/tuần, đi bộ nhiều và dành thời gian hòa mình vào thiên nhiên", Yasmin tâm sự.
Theo hướng dẫn của Viện Chăm sóc Sức khỏe Quốc gia Anh ( Nice), các mũi tiêm Wegovy hàng tuần có thể được kê đơn cho người có chỉ số BMI ít nhất là 35 và mắc vấn đề về sức khỏe liên quan béo phì. Hướng dẫn nói rằng loại thuốc này nên được kê đơn trong tối đa hai năm và chỉ nên xem là một phần của chương trình quản lý giảm cân bao gồm thay đổi lối sống.
Giới chuyên gia lo ngại hạn chế thời gian sử dụng Wegovy có thể dẫn đến rủi ro tăng cân trở lại. Một nghiên cứu của Đại học Liverpool, công bố hồi năm ngoái, cho thấy các bệnh nhân giảm 18% trọng lượng sau khi sử dụng thuốc có chất semaglutide trong 68 tuần. Nhưng một năm sau khi ngừng sử dụng thuốc, họ phục hồi 2/3 số cân nặng trước đó. Một số chuyên gia cảnh báo Wegovy sẽ giống như statin, một loại thuốc trị mỡ máu mà bệnh nhân phải sử dụng suốt đời.
Yasmin cho rằng bất kỳ ai dùng thuốc giảm cân như Wegovy nên được khuyến cáo về nguy cơ tăng cân trở lại và được hỗ trợ giải quyết những lý do tâm lý dẫn đến chứng rối loạn ăn uống.
Hồng Vân (Theo Telegraph)
