Ngày 27/3, Giám đốc Sở Y tế TP HCM Tăng Chí Thượng cho biết theo quy định, điều kiện để công bố hết dịch là sau 21 ngày liên tiếp không ghi nhận ca mắc mới và đã triển khai đầy đủ các biện pháp phòng chống dịch. Trách nhiệm công bố dịch và hết dịch thuộc UBND tỉnh thành. Quyết định công bố hết dịch có thể áp dụng riêng lẻ cho từng vùng, phường xã nếu nơi này đáp ứng các điều kiện như trên.
Từ tuần thứ hai của năm nay, số ca sởi hàng tuần tại TP HCM có xu hướng giảm nhanh. Đến nay, có 50 phường, xã thuộc 13 quận huyện và TP Thủ Đức không ghi nhận ca sởi mới trong 3 tuần liên tiếp trở lên. Theo ông Thượng, trước mắt Sở Y tế đề nghị UBND thành phố công bố hết dịch sởi ở 22 phường xã, sau đó sẽ tiếp tục động thái tương tự tại các địa phương khác.
Ngày 27/8 năm ngoái, UBND TP HCM công bố dịch sởi trong bối cảnh số ca sởi liên tục được phát hiện sau hai năm không ghi nhận ca nào. Giám sát huyết thanh khi ấy cho thấy tỷ lệ trẻ từ 9 tháng tuổi đến dưới 5 tuổi có kháng thể phòng bệnh sởi chỉ đạt 86%, trong khi để có thể bảo vệ cộng đồng trước bệnh sởi, tỷ lệ miễn dịch cần đạt trên 95%. Ca mắc tăng nhanh liên tục như dự báo.
Sau công bố dịch, thành phố mở chiến dịch tiêm vaccine miễn phí cho trẻ từ 1 đến 10 tuổi ngay sau đó từ ngân sách địa phương, thực hiện xuyên suốt, kể cả các ngày lễ. Từ 7/9, thành phố khởi động chiến dịch tiêm vaccine tại trường học. Hệ thống tiêm chủng tư nhân cũng đồng loạt vào cuộc, giúp đẩy nhanh tốc độ tiêm cho trẻ.
Song song với chiến dịch tiêm chủng, ngành y tế triển khai kiểm soát nhiễm khuẩn tại bệnh viện, điều tra và xử lý dịch tại cộng đồng. Quá trình giám sát ghi nhận sự gia tăng số ca mắc ở nhóm tuổi từ 6-9 tháng tuổi. Đây là nhóm chưa đủ tuổi tiêm vaccine phòng bệnh sởi theo chương trình tiêm chủng mở rộng, trong khi kháng thể từ mẹ truyền sang có thể đã giảm dưới mức bảo vệ. Sở Y tế đã kiến nghị với Bộ Y tế tiêm vaccine cho trẻ độ tuổi này, được chấp thuận và triển khai tiêm từ 12/11.
Đến nay, hơn 280.000 mũi tiêm đã được thực hiện trong chiến dịch. Tỷ lệ tiêm vaccine sởi cho nhóm trẻ từ 1 đến 5 tuổi đạt 100%, nhóm trẻ từ 6 đến 10 tuổi đạt 99,51% so với số trẻ đã rà soát được.
Như vậy, sau gần 7 tháng chống dịch, TP HCM sắp kiểm soát được bệnh sởi. Theo ông Thượng, sau khi công bố hết dịch, thành phố tiếp tục các hoạt động giám sát, phát hiện sớm ca nghi sởi trong cộng đồng và trường học để kịp thời xử lý, ngăn chặn nguy cơ bùng phát dịch trở lại. Công tác tiêm chủng vẫn được triển khai để đảm bảo trẻ trong độ tuổi được tiêm đủ hai mũi vaccine sởi, đồng thời tổ chức tiêm bù cho trẻ chưa tiêm đủ.
"Chiến dịch tiêm chủng đã góp phần kiểm soát dịch sởi tại thành phố", ông Thượng nói. TP HCM là địa phương duy nhất trong cả nước công bố dịch sởi, trong vài năm nay.
Tiêm vaccine sởi cho trẻ trong chiến dịch tại TP HCM. Ảnh: Sở Y tế TP HCM
Thời gian qua, các bệnh viện cũng tập trung chăm sóc điều trị trẻ để kiểm soát số ca nặng và tử vong do bệnh sởi. Tính từ đầu đợt dịch đến nay, các bệnh viện TP HCM tiếp nhận hơn 8.000 ca sởi, trong đó 151 ca cần hỗ trợ hô hấp, 7 trẻ tử vong là những trẻ có bệnh lý bẩm sinh hoặc bệnh lý nền nặng và không được tiêm chủng trước đó. Các bệnh viện cũng tiếp nhận hơn 12.000 ca sởi từ các tỉnh thành khác chuyển đến.
Sở Y tế vẫn khuyến cáo người dân không nên chủ quan, lơ là trong phòng chống dịch sởi. Chủ động đưa trẻ đi tiêm chủng đầy đủ theo lịch tiêm chủng mở rộng. Rửa tay thường xuyên bằng nước và xà phòng, che miệng, mũi khi ho, hắt hơi, ăn uống đầy đủ, nâng cao thể lực và giữ gìn vệ sinh môi trường sống.
Bệnh sởi lây truyền qua đường hô hấp do ho, hắt hơi, tiếp xúc gần với người bị nhiễm hoặc dịch tiết mũi họng... Bệnh có biểu hiện đặc trưng là sốt, viêm long đường hô hấp, viêm kết mạc và phát ban. Trẻ mắc bệnh đa phần tự khỏi, song một số nhóm như suy giảm miễn dịch, ung thư, bệnh mạn tính, tim bẩm sinh... nguy cơ diễn tiến nặng, có thể tử vong. Trẻ bệnh sởi thường giảm miễn dịch lâu dài, dễ còi cọc suy dinh dưỡng, mắc các bệnh khác sau đó.
Lê Phương
