Khảo sát về nguy cơ mắc sốt xuất huyết Dengue
Theo WHO, muỗi Aedes aegypti (thường gọi muỗi vằn) là nguyên nhân chính gây sốt xuất huyết Dengue (viết tắt trong bài là sốt xuất huyết). Chỉ một lượng nước nhỏ đọng lại, chúng cũng có thể đẻ trứng và phát triển.
Dưới đây là những vị trí trong nhà thường ít được quan tâm nhưng có thể trở thành nơi sinh sản lý tưởng của muỗi vằn gây sốt xuất huyết.
Chậu cây cảnh và đĩa hứng nước
Đĩa hứng nước dưới chậu cây có thể là nơi tích tụ nước đọng cho muỗi đẻ trứng. Cụ thể, nước đọng ở chậu không chỉ cung cấp độ ẩm, mà còn chứa các chất hữu cơ từ đất và cây, tạo môi trường dinh dưỡng cho ấu trùng muỗi phát triển.
Một đĩa hứng nước nhỏ cũng có thể nuôi sống nhiều ấu trùng muỗi. Ảnh: Pexels
Phòng tắm và khu vực vệ sinh
Phòng tắm với độ ẩm cao, nhiều ngóc ngách tích tụ nước là nơi muỗi ưa thích. Một số vị trí cần đặc biệt lưu ý như nắp bồn cầu, thùng chứa nước không đậy kín hay bồn tắm, bồn rửa ít sử dụng.
Bộ Y tế khuyến cáo trong các ngôi nhà trống, các bồn vệ sinh, bình xả nước bồn vệ sinh, bẫy kiến... cần được đậy kín lại hoặc bịt bằng vải để ngăn muỗi đẻ trứng; muốn có hiệu quả ngay thì có thể dùng hóa chất diệt ấu trùng để xử lý.
Máy điều hòa
Máy điều hòa được dùng phổ biến vào mùa hè và thường bị bỏ quên hoặc ít sử dụng trong mùa mưa, hay ngày đông lạnh giá. Sự lơ là này dẫn đến thiết bị ít được vệ sinh và không tháo cạn nước, nhất là ở các vị trí như ống xả, vòi thoát nước.
Theo Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP HCM (IMPE HCMC), vòi nước, ống xả nước của điều hòa có thể đọng nước, tạo ổ chứa lăng quăng, thuận lợi cho muỗi vằn sinh sản, phát triển.
Máng xối bị tắc nghẽn
Với những ngôi nhà có sân vườn, máng xối là vật dụng không thể thiếu, hỗ trợ thoát nước thải và nước dơ từ căn hộ lẫn khu vực xung quanh.
Tuy nhiên, máng xối cũng có thể trở thành nơi ẩn náu, sinh sản lý tưởng cho muỗi, nhất là khi nước không được thoát đi đúng cách.
Máng xối là nơi ẩn náu lý tưởng của muỗi. Ảnh: Pexels
Thùng rác và lá rụng trong sân
Thùng rác có thể là nơi sinh sống của nhiều loại côn trùng gây hại, trong đó có muỗi vằn. Lý do, vật dụng này thường không có nắp đậy, dễ biến thành bể chứa nước mưa, nhất là khi được đặt ngoài trời. Khi nước mưa tích tụ trong vài ngày có thể thu hút muỗi vằn đến đẻ trứng, sinh sản và phát triển.
Ngoài ra, không quét sạch lá rụng trong sân có thể tích tụ nước mưa, tạo điều kiện cho muỗi vằn.
Thùng rác có thể trở thành bể chứa nước mưa, có lợi cho muỗi sinh sản. Ảnh: Pexels
Tại Việt Nam, sau nhiều trận mưa trái mùa trên diện rộng, giới chức y tế đanglo ngại dịch sốt xuất huyết năm nay đến sớm hơn năm ngoái. Từ 14/12/2024 đến 17/2, cả nước ghi nhận hơn 16.607 ca mắc và một trường hợp tử vong. So với cùng kỳ 2024, số ca mắc tăng gần 99%.
Để ngăn chặn muỗi sinh sản trong nhà và giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh, WHO cùng các chuyên gia y tế khuyến nghị các biện pháp sau:
- Kiểm tra, loại bỏ nước đọng trong nhà ít nhất một tuần một lần.
- Đậy kín các vật chứa nước.
- Thường xuyên thay nước trong chậu cây, bình hoa.
- Đảm bảo hệ thống thoát nước không bị tắc nghẽn.
- Sử dụng thuốc diệt côn trùng an toàn tại các khu vực có nguy cơ cao.
- Lắp đặt lưới chống muỗi cho cửa sổ và khu vực thông gió.
Với diễn biến dịch sốt xuất huyết gia tăng trên toàn cầu, việc phòng chống muỗi ngay tại hộ gia đình là rất cấp thiết.
Vĩnh Hưng (Theo WHO, Times of India, PetClinic Singapore, IMPE HCMC)
