Khi bước vào tuổi trung niên, khẩu vị của con người dần thay đổi, trong khi cơ thể bắt đầu xuất hiện nhiều tín hiệu "cảnh báo". Cảm giác đầy hơi dù ăn ít, đầu gối kêu lách cách khi đứng dậy, hơi thở gấp gáp chỉ sau vài bước đi... là những biểu hiện phổ biến. Dù không quá nghiêm trọng, các vấn đề này khiến nhiều người lo lắng và tìm đến bệnh viện.
Bác sĩ thường khuyên nên ăn ít dầu mỡ, giảm muối và tăng cường vận động. Tuy nhiên, việc thay đổi thói quen sinh hoạt không thể diễn ra ngay lập tức. Do đó, nhiều người bắt đầu chú ý hơn đến thực phẩm. Liệu có loại nguyên liệu lành mạnh, ngon miệng mà vẫn có thể giúp cải thiện sức khỏe hàng ngày?
Trong số những thực phẩm được ưa chuộng vào mùa thu - đông, hạt dẻ là lựa chọn nổi bật. Loại hạt có vị ngọt bùi, dẻo dai này không chỉ giàu năng lượng mà còn mang giá trị dinh dưỡng cao, được cả y học cổ truyền và y học hiện đại ghi nhận về công dụng đối với sức khỏe.
Tăng cường tiêu hóa, bảo vệ tỳ vị
Với nhịp sống bận rộn và chế độ ăn uống thất thường, tình trạng rối loạn tiêu hóa, đầy hơi, trào ngược axit hay chán ăn ngày càng phổ biến. Theo y học cổ truyền, hạt dẻ có tính ấm, vị ngọt, đi vào các kinh tỳ, vị, thận, có tác dụng bổ tỳ, kiện vị, giúp tiêu hóa tốt hơn và hỗ trợ hấp thu dưỡng chất.
Dưới góc nhìn dinh dưỡng hiện đại, hạt dẻ chứa nhiều tinh bột phức hợp, protein thực vật và chất xơ hòa tan, giúp duy trì hoạt động ổn định của hệ tiêu hóa và hỗ trợ nhu động ruột. Ngoài ra, lượng vitamin C và nhóm B có trong hạt dẻ giúp cải thiện khả năng chuyển hóa năng lượng và tăng sức đề kháng đường ruột.
Theo khuyến nghị, người có hệ tiêu hóa yếu nên ăn 3 - 5 hạt dẻ mỗi ngày, tốt nhất vào buổi sáng hoặc sau bữa ăn. Hạt dẻ luộc hoặc hấp giữ được hương vị tự nhiên, dễ tiêu hóa hơn so với các loại rang đường hoặc chiên dầu.
Tốt cho tim mạch, giúp ổn định huyết áp
Không chỉ là món ăn vặt thơm ngon, hạt dẻ còn được coi là "chất phục hồi độ đàn hồi của mạch máu". Nhiều nghiên cứu cho thấy, loại hạt này chứa rất ít chất béo bão hòa, chỉ khoảng 3%, chủ yếu là carbohydrate phức hợp, giúp ổn định đường huyết và giảm tích tụ mỡ trong thành mạch.
Sau tuổi 30, phụ nữ nên ăn những trái cây nào để làm mờ nếp nhăn, ngừa nám?ĐỌC NGAY
Đặc biệt, hạt dẻ giàu kali và vitamin C, hai chất có vai trò làm mềm thành mạch, giảm nguy cơ xơ vữa và điều hòa huyết áp. Một nghiên cứu đăng trên Journal of Nutritional Science năm 2023 cho thấy, việc bổ sung khoảng 30g hạt dẻ mỗi ngày trong 12 tuần giúp giảm trung bình 8 mmHg huyết áp tâm thu ở nhóm người tiền tăng huyết áp.
Chuyên gia dinh dưỡng TS. Lê Minh Tùng (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cho biết: "Hạt dẻ là lựa chọn thông minh trong chế độ ăn của người trung niên. Chúng cung cấp năng lượng bền vững mà không làm tăng gánh nặng lipid máu. Tuy nhiên cần ăn ở mức vừa phải và không nên thay thế hoàn toàn các nhóm thực phẩm khác".
Với người có huyết áp cao hoặc mạch máu yếu, nên dùng hạt dẻ luộc hoặc hấp, tránh rang muối hoặc tẩm đường, vì có thể làm mất cân bằng điện giải và tăng lượng calo.
Bổ xương khớp, giảm đau mỏi chân tay
Một trong những dấu hiệu thường gặp ở người trung niên là đầu gối đau nhức, vận động khó khăn hoặc cảm giác "nặng chân" vào buổi sáng. Ngoài yếu tố tuổi tác, chế độ ăn thiếu khoáng chất cũng ảnh hưởng lớn đến mật độ xương và độ trơn của khớp.
Hạt dẻ là nguồn cung tự nhiên của canxi, phốt pho, magie và kali, các khoáng chất giúp củng cố cấu trúc xương và điều hòa sự co giãn cơ. Ngoài ra, loại hạt này còn chứa vitamin K, một dưỡng chất quan trọng giúp gắn kết canxi vào mô xương, hạn chế tình trạng loãng xương sớm.
Theo các chuyên gia, việc ăn hạt dẻ thường xuyên (2-3 lần mỗi tuần) kết hợp cùng chế độ vận động nhẹ nhàng có thể giúp cải thiện độ dẻo dai của khớp, đặc biệt ở phụ nữ sau 45 tuổi.
Tăng sức đề kháng, giảm mệt mỏi
Cảm giác uể oải, chóng mặt hay lạnh người dù không mắc bệnh là tình trạng nhiều người trung niên gặp phải. Nguyên nhân chủ yếu đến từ hệ miễn dịch suy yếu và khí huyết kém lưu thông.
Hạt dẻ không chỉ giàu năng lượng mà còn chứa vitamin nhóm B (B1, B2, B6), kẽm, selen và đồng, giúp cơ thể sản sinh enzyme, tăng cường miễn dịch và giảm cảm giác mệt mỏi. Theo y học cổ truyền, hạt dẻ còn có tác dụng bổ thận, kiện tỳ, giúp điều hòa khí huyết và phục hồi sức lực sau lao động hoặc căng thẳng.
Những người thường xuyên thức khuya, làm việc trí óc hoặc chịu áp lực tinh thần cao có thể thêm hạt dẻ vào khẩu phần ăn 2–3 lần mỗi tuần. Loại hạt này giúp phục hồi năng lượng chậm, duy trì cảm giác no và ổn định tinh thần.
Ăn đúng cách để phát huy lợi ích
Mặc dù có nhiều lợi ích, hạt dẻ không nên được tiêu thụ quá mức. Lượng khuyến nghị cho người trưởng thành khỏe mạnh là khoảng 50g/ngày (tương đương 5-7 hạt). Người mắc bệnh tiểu đường hoặc đang kiểm soát cân nặng nên tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi bổ sung vào thực đơn.
Hạt dẻ nên được luộc hoặc hấp chín, vừa giữ được vị ngọt tự nhiên vừa tránh tăng chất béo. Khi bảo quản, nên để ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ẩm mốc vì tinh bột trong hạt dễ lên men.
Điều quan trọng là cần hiểu rằng hạt dẻ không phải "thuốc chữa bệnh", mà là thực phẩm hỗ trợ sức khỏe lâu dài. Việc duy trì chế độ ăn đa dạng, sinh hoạt điều độ và vận động hợp lý vẫn là yếu tố quyết định giúp cơ thể phục hồi và duy trì sự dẻo dai theo thời gian.
(Ảnh minh họa: Internet)
