Bệnh Chikungunya thường khởi phát sau 3-7 ngày kể từ khi bị muỗi đốt, triệu chứng sốt trên 39 độ C, đau sưng khớp, phát ban dạng dát sẩn, mệt mỏi, đau cơ... Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ghi nhận 40-50% người bệnh bị đau khớp kéo dài nhiều tuần đến vài tháng, trường hợp nặng gặp biến chứng viêm cơ tim, viêm não.
Đây là bệnh lưu hành thường niên, tuy nhiên năm nay bùng phát ở nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Việt Nam chưa ghi nhận ca Chikingunya nào, song các nghiên cứu huyết thanh cho thấy bệnh đã lưu hành trong cộng đồng.
Bác sĩ Lê Xuân Luật, khoa Nội Tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết bệnh sốt xuất huyết và Chikungunya có tác nhân gây bệnh đều do muỗi vằn. Hiện đã có vaccine phòng sốt xuất huyết, còn bệnh Chikungunya thì chưa. Do đó bác sĩ Luật khuyến cáo người Việt đi du lịch cần nắm rõ nguy cơ và áp dụng biện pháp phòng ngừa bệnh này.
Bác sĩ Luật khám cho thanh niên 25 tuổi mắc bệnh truyền nhiễm do muỗi đốt. Ảnh minh họa: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
Trước chuyến đi
Người đi du lịch nên tìm hiểu tình hình dịch tễ, tra cứu thông tin từ WHO tại khu vực sắp tới. Theo bản đồ giám sát dịch bệnh arbovirus của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh châu Âu (ECDC) cập nhật tháng 7, Chikungunya bùng phát ở một số nước châu Á như Ấn Độ, Thái Lan, Indonesia, Maldives, Trung Quốc; châu Phi gồm Tanzania, Kenya, Ethiopia; châu Mỹ có Brazil, Paraguay, Haiti, Cộng hòa Dominica); khu vực Caribe (Puerto Rico, Jamaica). Du khách Việt đến các khu vực này nên lưu ý phòng muỗi đốt, nhất là vào mùa mưa.
Chuẩn bị các vật dụng chống muỗi dạng kem hoặc xịt chứa DEET (20-30%), Picaridin hoặc IR3535, quần áo dài tay màu sáng. Trước khi đi du lịch nên đến các trung tâm tiêm chủng hoặc phòng khám du lịch để được tư vấn phòng bệnh truyền nhiễm khác.
Trong chuyến đi
Thường xuyên thoa hoặc xịt thuốc chống muỗi lên vùng da hở.
Mặc quần áo dài tay, quần dài có chất liệu mỏng nhẹ, màu sáng để giảm thu hút muỗi.
Ngủ trong phòng có điều hòa hoặc màn, nên kiểm tra và đóng kín cửa sổ, lắp lưới chống muỗi. Tránh chọn khách sạn tại khu vực nhiều muỗi như có ao tù, nước đọng, khu vệ sinh ngoài trời, chợ ẩm ướt.
Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường bằng cách dọn nước đọng, rác thải quanh nơi lưu trú để hạn chế muỗi sinh sản.
Sau chuyến đi
Bộ Y tế khuyến cáo người về từ các quốc gia, khu vực đang có dịch bệnh Chikungunya chủ động theo dõi sức khỏe trong vòng 12 ngày nếu có biểu hiện sốt, đau mỏi cơ khớp. Trường hợp sốt, đau khớp hoặc phát ban trong thời gian theo dõi này cần đến cơ sở y tế và thông báo lịch trình di chuyển để được xét nghiệm, điều trị kịp thời.
"Không nên chỉ chú trọng bảo vệ tránh muỗi ở điểm đến, lơ là trong giai đoạn di chuyển hoặc tham quan ngoài trời", bác sĩ Luật nhắc. Khi có các triệu chứng, không tự ý dùng thuốc giảm đau, hạ sốt có chứa aspirin hoặc NSAID trước khi loại trừ sốt xuất huyết hoặc bệnh Chikungunya vì có thể tăng nguy cơ chảy máu, biến chứng nguy hiểm.
Thanh Ba
