Khuyến cáo được Bộ Y tế đưa ra sau khi ghi nhận 3 ca bạch hầu, gồm nữ sinh Nghệ An đã tử vong lây cho cô gái 18 tuổi ở Bắc Giang và cô này lây cho cô 29 tuổi ở cùng quê, trong một tuần nay.
Bạch hầu là một bệnh nhiễm khuẩn và nhiễm độc cấp tính do vi khuẩn bạch hầu gây ra. Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, nhưng người lớn cũng có thể mắc nếu không có miễn dịch. Vi khuẩn bạch hầu sản sinh ra độc tố gây tổn thương đường hô hấp trên và có thể lan ra toàn cơ thể, gây biến chứng nghiêm trọng.
Hiện nay đã có vaccine phòng bệnh và thuốc điều trị đặc hiệu cho bệnh bạch hầu. "Tuy nhiên, do bệnh vẫn chưa được loại trừ ở Việt Nam, tiêm vaccine phòng bệnh là biện pháp phòng ngừa quan trọng và hiệu quả nhất", đại diện Bộ Y tế nói.
Vaccine phòng bệnh bạch hầu đã được triển khai trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng từ năm 1985. Hiện vaccine có chứa thành phần bạch hầu tiêm 3 liều để tạo miễn dịch cơ bản cho trẻ dưới một tuổi và một liều nhắc lại khi trẻ 18-24 tháng tuổi. Đến nay, căn cứ khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và theo xu hướng quốc tế, Bộ Y tế đã bổ sung thêm một liều vaccine chứa thành phần bạch hầu cho trẻ 7 tuổi, tức tổng cộng 5 liều).
Việt Nam đang triển khai tiêm 5 liều vaccine chứa thành phần bạch hầu cho trẻ từ 2 tháng tuổi. Lịch tiêm này phù hợp khuyến cáo của WHO để tạo miễn dịch lâu dài, cũng như lịch tiêm chủng của quốc gia trên thế giới, đảm bảo mức độ miễn dịch cơ bản cần thiết cho trẻ em Việt Nam trong các độ tuổi quan trọng.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, hầu hết trẻ sơ sinh phát triển mức độ kháng thể bảo vệ sau khi hoàn thành đủ ba liều cơ bản (94-100% trẻ có mức kháng thể chống bạch hầu trên 0,01 IU/mL). Tuy nhiên, nếu không tiêm nhắc lại, khả năng miễn dịch sẽ giảm dần theo thời gian, do đó cần tiêm các liều nhắc lại để duy trì bảo vệ.
Tại Bồ Đào Nha, nghiên cứu cho thấy phụ nữ đã hoàn thành ba liều cơ bản và ít nhất một liều nhắc lại không mắc bệnh sau 25 năm. Những người tiêm ít nhất 6 liều có mức kháng thể bảo vệ lên đến 38 năm. Nghiên cứu tại Mỹ cho thấy thời gian bán rã của miễn dịch đặc hiệu với bạch hầu là 27 năm. Dữ liệu từ Anh và Singapore cũng cho thấy mức kháng thể bảo vệ cao ở những người đã tiêm đủ liều theo khuyến cáo.
Hơn 100 quốc gia đã tiêm ít nhất 5 mũi vaccine có thành phần bạch hầu, uốn ván cho trẻ. Cũng theo WHO, việc bổ sung liều vaccine cần dựa trên tình hình dịch tễ học cụ thể của từng quốc gia và đánh giá nguy cơ mắc bệnh.
"Tại Việt Nam tỷ lệ mắc bệnh bạch hầu hiện ở mức thấp và hệ thống y tế có thể kiểm soát được các ca bệnh", đại diện Bộ Y tế cho hay.
Tiêm vaccine cho trẻ ở TP HCM. Ảnh:Tuấn Dũng
Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế, khuyến cáo người dân đưa trẻ đi tiêm các vaccine chứa thành bạch hầu (DPT-VGB-Hib, DPT...) đầy đủ, đúng lịch để đảm bảo miễn dịch phòng bệnh. Trong trường hợp hoãn tiêm, đưa trẻ tiêm bù sớm nhất có thể.
Người dân tại nơi có ổ dịch cần uống thuốc điều trị dự phòng, tiêm vaccine phòng bệnh theo chỉ định và khuyến cáo của cơ quan y tế. Trong trường hợp tiếp xúc gần nguồn bệnh, tự theo dõi sức khỏe, khi có triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh phải thông báo ngay cho cán bộ y tế.
Bộ Y tế cũng khuyên người dân không để tâm lý hoang mang, tiếp nhận thông tin sai lệch.
Lê Nga
