Theo Hiệp hội Đột quỵ Quốc gia Mỹ, 10% những người bị đột quỵ não phục hồi gần như hoàn toàn; 25% phục hồi với những khiếm khuyết nhỏ và 40% khác trải qua các khiếm khuyết từ trung bình đến nặng, cần được chăm sóc đặc biệt.
PGS.TS Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai cho biết tỷ lệ đột quỵ não tái phát trong 5 năm đầu tiên là 25%, tức cứ 100 bệnh nhân sống sót sau đột quỵ não, có 25 trường hợp bị tái phát. Phục hồi chức năng giúp những người sống sót sau đột quỵ não học lại các kỹ năng bị mất sau khi một phần não bị tổn thương.
Liệu pháp phục hồi chức năng bắt đầu trong bệnh viện ngay giai đoạn cấp, sau khi tình trạng chung của bệnh nhân đã ổn định (thông thường là trong vòng 24 đến 48 giờ sau đột quỵ não). Thời gian nằm viện trung bình trong giai đoạn cấp cho bệnh nhân đột quỵ não là từ 4 ngày (thiếu máu cục bộ) và 7 ngày (chảy máu não).
Những người sống sót sau đột quỵ thường được chuyển từ chăm sóc cấp tính đến một cơ sở phục hồi chức năng nội trú, một cơ sở điều dưỡng lành nghề hoặc một bệnh viện chăm sóc sau giai đoạn cấp dài hạn.
Tuy nhiên, PGS Tôn nhấn mạnh tổ ấm là nơi tốt nhất cho các bệnh nhân đột quỵ não trong tiến trình phục hồi. Bệnh nhân phục hồi sau đột quỵ não nên được đưa về nhà càng sớm càng tốt. Thời gian tốt nhất để phục hồi là trong một vài tháng đầu tiên. Bệnh nhân sẽ dần ổn định sau 3 đến 6 tháng và một tỷ lệ nhỏ bệnh nhân vẫn có cơ hội phục hồi trong một đến hai năm tiếp theo.
"Phục hồi sau đột quỵ não là một quá trình cần phải kiên trì và tập luyện liên tục", PGS Tôn nói.
Các bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân điều trị tại Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai. Ảnh: Diệu Hiền
Tập thể dục là một phần quan trọng của phục hồi chức năng đột quỵ não. Người bệnh cần dành thời gian khởi động 5-10 phút (kể cả khởi động với các bài tập trên giường). Các môn thể thao phù hợp như đi bộ ngoài trời hoặc đi bộ trên máy; đạp xe tại chỗ; đi theo đường kẻ vạch có sẵn hoặc đi cầu thang. Tần suất tập luyện tối thiểu 3 lần/tuần (tốt nhất là hầu hết các ngày trong tuần). Về cường độ, nếu tính theo thang điểm 10 thì người bệnh nên tập ở mức độ 4-5. Thời gian lý tưởng cho mỗi lần luyện tập là 20-30 phút.
Về chế độ ăn, người bệnh nên ăn nhiều rau và trái cây; chọn thực phẩm nguyên hạt, nhiều chất xơ; giảm thịt trong bữa ăn sao cho ít nhất 50% khẩu phần ăn là trái cây và rau quả; 25% là ngũ cốc giàu chất xơ. Ăn cá ít nhất 2 lần/tuần. Chọn cá giàu omega 3 như cá hồi hoặc cá ngừ. Hạn chế cholesterol, chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa. Tránh đồ uống và thực phẩm có thêm đường, hạn chế muối.
Người bệnh cũng cần hạn chế rượu bia vì nó có thể tương tác bất lợi với một số thuốc đang sử dụng để ngăn ngừa tái phát đột quỵ não, như warfarin. Lạm dụng rượu bia sẽ gây tăng huyết áp, do đó làm tăng nguy cơ đột quỵ não tái phát. Tuy nhiên, sẽ không có vấn đề gì với lượng rượu ở mức độ vừa phải (tức là khoảng 1-2 đơn vị cồn tiêu chuẩn mỗi ngày; tương đương 100 ml rượu vang hay một chén rượu mạnh 30ml).
Ngoài ra, sau đột quỵ não, bệnh nhân được khuyến khích nối lại hoạt động tình dục và bắt đầu trở lại với công việc bằng việc làm bán thời gian, sau đó xem xét hiệu quả để quyết định.
Lê Nga
