Ivan, phi công chiến đấu Ukraine 31 tuổi, bắt đầu nhiệm vụ bảo vệ không phận đất nước ngay từ những ngày đầu xung đột bùng phát tháng 2/2022. Anh đến giờ đã thực hiện hơn 200 chuyến xuất kích nguy hiểm trên chiến đấu cơ MIG-29 cũ do Liên Xô sản xuất.
Phi đội mà anh chỉ huy đã mất một số người trong cuộc chiến. Họ là bạn thân và cũng là cha đỡ đầu cho con cái của nhau. Ivan hiện đóng quân tại căn cứ ở miền tây Ukraine.
Trên khắp Ukraine, ngày càng nhiều người nói về tâm trạng mệt mỏi vì chiến sự. Họ kêu gọi chấm dứt cuộc xung đột khốc liệt nhất châu Âu kể từ Thế chiến II, cũng như muốn có sự bảo vệ của phương Tây để đảm bảo không đối mặt nguy cơ chiến tranh nổ ra lần nữa.
Khi Mỹ đang nỗ lực thúc đẩy đàm phán ngừng bắn và những vòng thảo luận giữa các bên đã khởi động, mọi thứ dường như đang thay đổi. Maria, vợ của Ivan, tràn đầy hy vọng.
"Nếu có lệnh ngừng bắn, chúng tôi sẽ cảm thấy an toàn hơn", cô nói.
Maria cùng chồng Ivan. Ảnh: BBC
Khi Maria và Ivan gặp nhau, không ai từng nghĩ tới viễn cảnh về một cuộc chiến đẫm máu sẽ nổ ra ở Ukraine. Cô là giáo viên dạy tiếng Anh trong một câu lạc bộ dành cho trẻ em ở miền tây Ukraine, nơi con gái của đồng đội Ivan theo học. Đồng đội này đã đề nghị mai mối Ivan với Maria, người mà anh mô tả là "giáo viên rất tốt".
Lúc đầu, Ivan cảm thấy hơi áp lực với cuộc mai mối nhưng cuối cùng vẫn đồng ý gặp. Và anh thấy vui khi mình đã quyết định như thế.
Ngay trong những buổi hẹn đầu tiên của hai người, Ivan đã cảnh báo Maria rằng công việc của anh rất nguy hiểm, nhưng Maria nói đó không phải vấn đề. Cô đã đem lòng yêu anh khi thấy Ivan là người can đảm, biết quan tâm và bảo vệ cô.
Ivan sau đó phải tham gia nhiệm vụ dài ngày xa nhà. Họ mất liên lạc gần một năm và tưởng chừng mối quan hệ này đã chấm dứt. Nhưng sau đó anh trở lại gặp cô cùng một bó hoa lớn và hứa rằng anh sẽ không khiến cô cảm thấy lãng phí thời gian của mình. Sau gần một năm, họ kết hôn và đón con đầu lòng.
Chỉ đến khi xung đột với Nga bùng phát, Maria mới thực sự hiểu mức độ nguy hiểm trong công việc của chồng. Thời điểm đó, con gái Yaroslava của họ mới được 3 tháng tuổi. Ivan đã không thể có mặt trong những cột mốc quan trọng đầu đời của Yaroslava, như khi cô bé chập chững những bước đi đầu tiên, lần đầu mọc răng hay bị ốm.
"Khi Ivan được điều đi xa nhà, tôi đã gửi hàng nghìn bức ảnh của con gái để giúp anh ấy cảm thấy như đang ở cạnh vợ con", Maria nói.
Khi Ivan làm nhiệm vụ gần nhà, Maria đưa theo con gái tranh thủ gặp anh dù chỉ 5 phút, mang thức ăn cho chồng và cùng nói chuyện. Họ thấy rằng mỗi phút bên nhau đều đáng giá so với những tháng ngày chờ đợi.
Trước khi Yaroslava biết nói, cô bé đã từng dùng bàn tay nhỏ bé để mô tả rằng cha mình đang làm việc trên bầu trời. "Con gái chúng tôi biết cha nó là phi công. Vào sinh nhật con bé, chúng tôi đã cùng thổi nến qua cuộc gọi video và giải thích cho nó rằng anh ấy không thể ở bên cạnh hai mẹ con vì đang bảo vệ đất nước", cô kể.
Cả gia đình thường sắp xếp chụp ảnh 6 tháng một lần. "Dù rất khó nói ra thành lời, tôi vẫn phải thành thật rằng chúng tôi không bao giờ biết liệu đây có phải cuộc gọi hay cuộc gặp cuối cùng hay không", Maria nói với đôi mắt ngấn lệ. Cô cho hay mình phải sẵn sàng cho mọi thứ, kể cả trường hợp tệ nhất.
Ivan chụp ảnh cùng vợ và con gái. Ảnh: BBC
Trong năm đầu cuộc chiến, cô thường xuyên nghe tin về người quen, bạn bè thiệt mạng. "Bạn gọi cho vợ của họ và không biết phải nói gì. Bạn sợ rằng một ngày nào đó, chính mình cũng rơi vào hoàn cảnh này", cô nói.
Maria hy vọng vào lệnh ngừng bắn, nhưng vẫn cảm thấy điều này mong manh vì không tin tưởng Nga. Tổng thống Vladimir Putin từng nói rằng điều kiện để ngừng bắn là phương Tây chấm dứt viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo cho Ukraine, đồng thời Kiev cũng phải ngừng tuyển thêm quân.
Nhiều người ở Ukraine lo ngại những yêu cầu của ông Putin chỉ là cái cớ để tiếp tục cuộc chiến, trong khi một số khác sợ rằng Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ ngầm thỏa thuận với Nga để buộc Ukraine phải chấp nhận nhượng bộ đau đớn.
Ngay cả khi có lệnh ngừng bắn, Maria có thể vẫn sẽ phải xa chồng và mong mỏi từng cuộc gọi, từng lần gặp gỡ, bởi không quân Ukraine sẽ phải duy trì tình trạng cảnh giác trong một thời gian dài.
Maria cũng tự hỏi liệu chồng cô có thể trở về cuộc sống bình yên như trước hay không khi hòa bình được tái lập. Cô nói Ivan đã bị ảnh hưởng rất nhiều vì xung đột, là người rất yêu nước và có thể sẽ tiếp tục phục vụ trong quân ngũ ngay cả sau khi chiến tranh kết thúc.
Cô cho rằng điều quan trọng với Ivan là không phải cảm thấy thương vong của đồng đội trở nên vô ích, cũng như hy vọng một ngày nào đó Ukraine có thể thu hồi những khu vực mà Nga đang kiểm soát, gồm Kherson, Zaporizhzhia, Donetsk và Lugansk.
Ưu tiên của Maria lúc này là động viên chồng và lạc quan về tương lai. Cô mơ về tương lai mà gia đình nhỏ có thể xây dựng lại cuộc sống trong ngôi nhà riêng trên đất nước của mình.
"Chồng tôi cần biết rằng chúng tôi luôn chờ đợi anh ấy", cô nói.
Thùy Lâm (Theo BBC)
