"Một ngày hân hoan cho văn hóa dân tộc!", Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi viết trên X ngày 30/7, khi nước này tiếp nhận số di vật. "Đây là niềm tự hào của mọi người dân Ấn Độ".
Số di vật này gồm ngọc thạch anh tím, thạch anh, ngọc trai, san hô, ngọc hồng lựu, vàng, được nhà quản lý bất động sản người Anh William Clasxton Peppe khai quật năm 1898 tại một bảo tháp cổ trong điền trang của mình ở vùng Piprahwa, bang Uttar Pradesh, miền bắc Ấn Độ.

Bộ trưởng Văn hóa Ấn Độ Gajendra Singh Shekhawat đặt hoa trước BST đá quý của Đức Phật tại New Delhi, ngày 30/7. Ảnh: Reuters
Chúng được phát hiện cùng với tro cốt và xương được cho là của Đức Phật. Ông Chris Peppe, hậu duệ của kỹ sư William Claxton Peppe, sau đó quyết định ký gửi số bảo vật này cho nhà đấu giá Sotheby's, trụ sở tại Anh.
Chris Peppe cho biết gia đình đã xem xét tặng các di vật cho các chùa và bảo tàng nhưng gặp nhiều trở ngại. Ông cho rằng đấu giá là "cách công bằng và minh bạch nhất" để chuyển giao các di vật cho cộng đồng Phật giáo.
Sotheby's mô tả đây là "đá quý Piprahwa của Đức Phật, thuộc đế chế Maurya, thời Ashoka, niên đại 240-200 trước Công nguyên".
New Delhi đã gửi thông báo pháp lý yêu cầu Sotheby's hủy cuộc đấu giá, hoàn trả số đá quý về Ấn Độ để nước này bảo quản và phục vụ mục đích tôn giáo.
Sotheby's sau đó xác nhận tập đoàn Godrej Industries Group của Ấn Độ là bên mua và hoàn tất thương vụ, giúp bộ sưu tập được trả lại vĩnh viễn cho Ấn Độ. Giá mua bộ sưu tập không được công bố.
Nhà đấu giá này trước đó ước tính bộ sưu tập đá quý sẽ được bán với giá khoảng 100 triệu đôla Hong Kong (hơn 12,9 triệu USD) trong cuộc đấu giá được lên lịch ngày 7/5.

Bộ sưu tập đá quý Piprahwa của Đức Phật. Ảnh: Sotheby's
"Sotheby's rất vinh dự khi được tạo điều kiện cho việc hoàn trả số đá quý cho Ấn Độ", nhà đấu giá cho biết trong tuyên bố ngày 30/7.
Bộ Văn hóa Ấn Độ gọi thành quả này là hình mẫu hợp tác công - tư, cho biết sáng kiến này nằm trong "sứ mệnh phục hồi và tôn vinh" di sản văn hóa, tâm linh cổ của Ấn Độ trên khắp thế giới.
Đức Trung (Theo Reuters, Hindustan Times)