Ngày 18/11, kết quả chọn "từ của năm 2025" được công bố trên trang web của từ điển Cambridge (Anh). Theo nhà xuất bản, họ chọn "parasocial" vì ngày càng có nhiều người xây dựng mối liên kết một chiều với người nổi tiếng, thậm chí chatbot AI.
Sự tương tác "parasocial" (hoặc tương tác cận xã hội) là một thuật ngữ xã hội học mô tả một hình thức quan hệ tâm lý một chiều, trong đó một người (thường là khán giả, người hâm mộ) phát triển cảm giác thân thiết, kết nối cá nhân hoặc gần gũi với một nhân vật truyền thông họ chưa bao giờ gặp mặt trực tiếp.
Theo New York Post, từ "parasocial" xuất hiện từ lâu nhưng năm nay trở nên nổi bật vì mối quan hệ và liên kết của fan dành cho Taylor Swift. Còn theo Cambridge, việc hàng triệu người hâm mộ đồng cảm với âm nhạc mang tính tự sự của Swift cho thấy họ có "parasocial" với cô. Điều này còn thể hiện qua cách fan cảm thấy gắn kết sâu sắc với nghệ sĩ và bạn trai của cô - cầu thủ bóng bầu dục Travis Kelce - khi hai người thông báo đính hôn.
Hàng triệu khán giả cảm thấy đồng cảm với các bản tình ca của Taylor Swift dù họ chưa gặp nghệ sĩ ngoài đời. Ảnh: Instagram Taylor Swift
Xu hướng dùng từ "parasocial" cũng tăng vọt trong năm, nhất là khi những lo ngại về sự gắn bó giữa con người và chatbot AI, chatGPT gây chú ý. Ông Colin McIntosh - nhà từ điển học tại Cambridge - cho biết từ này "nắm bắt tinh thần thời đại năm 2025", cho thấy sự thay đổi của ngôn ngữ. "Những gì từng là thuật ngữ học thuật chuyên ngành giờ trở thành từ phổ biến", ông nhận định.
Thuật ngữ này ra đời năm 1956, do hai nhà xã hội học Donald Horton và Richard Wohl. Đến nay, hiện tượng vẫn tiếp diễn trong bối cách người dùng mạng xã hội dành nhiều quan tâm cho các nghệ sĩ, influencer (người có sức ảnh hưởng) và những nhân vật trực tuyến.
Nhiều fan cảm thấy gắn bó sâu sắc với Taylor Swift và cầu thủ Travis Kelce, hạnh phúc khi thấy cả hai đính hôn. Ảnh: Instagram/ Taylor Swift
Giáo sư Simone Schnall thuộc chuyên ngành Tâm lý học Thực nghiệm của Đại học Cambridge, nhận xét kết quả là "một sự lựa chọn truyền cảm hứng". Bà nói: "Sự trỗi dậy của mối quan hệ parasocial đã định nghĩa lại cộng đồng người hâm mộ, người nổi tiếng và AI, cũng như cách người bình thường tương tác trực tuyến với các chủ thể kể trên".
Bà Schnall cũng cho rằng con người đang bước vào thời đại xây dựng nhiều mối liên kết đơn phương không lành mạnh với nhóm có sức ảnh hưởng. Điều đó dẫn đến việc nhiều fan nảy sinh cảm giác "hiểu rõ", tin tưởng, thậm chí trung thành đến mức cực đoan với các nhân vật họ chưa từng tiếp xúc trực tiếp hoặc quen biết.
MV mới nhất của ca sĩ - "The Fate of Ophelia". Video: YouTube/ Taylor Swift
Ngoài ra, từ điển công bố một số từ có "tác động đáng kể" trong năm như "slop" và "memeify". Hai từ lần lượt có nghĩa "nội dung trên Internet có chất lượng thấp, nhất là do trí tuệ nhân tạo sản xuất", và "biến một sự kiện, hình ảnh, nhân vật thành ảnh chế".
Nhà xuất bản cũng bổ sung 6.000 từ mới, nổi bật như "delulu" (ảo tưởng), "skibidi" (lấy cảm hứng từ loạt video gây bão trên YouTube về bồn cầu skibidi, mô tả những thứ hay ho hoặc tệ hại), và "tradwife" (vợ theo kiểu truyền thống, thường đăng nội dung ở nhà làm nội trợ).
Phương Thảo (theo CNN)
