Sáng 21/2, lễ viếng diễn viên Thiên Kim diễn ra tại Viện dưỡng lão nghệ sĩ, quận 8, TP HCM. Linh cữu bà được đặt giữa phòng sinh hoạt chung, trước bàn thờ tổ nghiệp. Di ảnh là bức chân dung bà chụp vài năm trước, khuôn mặt nở nụ cười hiền hậu.
Nghệ sĩ Thiên Kim qua đời ở tuổi 90 hôm 20/2 sau thời gian bạo bệnh. Ảnh: Mai Nhật
Ông Đoàn Quốc Tuấn - con thứ năm của diễn viên - cho biết sức khỏe mẹ ông suy giảm đầu năm, sau vài tháng ra vào viện vì chứng zona thần kinh. Lúc đó, bà chỉ có thể uống thuốc giảm đau để thuyên giảm phần nào. Khi bệnh tình nghiêm trọng, bác sĩ trả về, các con thay phiên nhau chăm sóc. Gia đình bồi bổ cho bà bằng sữa dinh dưỡng, đông trùng hạ thảo nhưng khi ấy bà kiệt sức, cơ thể không còn hấp thụ. "Đêm cuối, mẹ tôi qua đời nhẹ nhàng trong giấc ngủ", ông Tuấn nói.
Cuối đời nghệ sĩ, khi con trai ngỏ ý muốn đưa mẹ về nhà riêng để tiện chăm sóc, bà không chịu vì đã dành trọn tuổi già ở viện dưỡng lão. Bà vào viện từ đầu thập niên 2000, bầu bạn với nhiều gương mặt gạo cội tại đây như Ngọc Đáng, Lệ Thẩm. Ông Đoàn Ngọc Tuấn nói: "Nhiều người thường thắc mắc vì sao mẹ đông con mà lại chọn ở viện. Thực ra, mẹ tôi thương các con tự bươn chải mưu sinh, vất vả vì gia đình riêng nên không muốn phiền lụy. Bà chỉ muốn sống một mình, các con ai thương thì đến thăm".
Ông Đoàn Quốc Tuấn - con út của nghệ sĩ Thiên Kim. Ảnh: Mai Nhật
Người con út cho biết tuổi thơ của ông và các anh chị không trọn vẹn. Sau khi lần lượt sinh năm con, nghệ sĩ Thiên Kim gửi gắm người thân chăm sóc, còn bà đi diễn kịch, đóng phim kiếm tiền gửi về. Nghệ sĩ thường vắng nhà, vài tháng mới về một lần, các con chủ yếu do bà ngoại trông nom. "Ký ức thời thơ ấu chúng tôi ít khi có bóng dáng của mẹ. Không có bàn tay mẹ che chở, cho bú mớm, tình cảm ruột rà vì thế cũng không sâu đậm", ông Tuấn cho biết. Thuở bé, ông Tuấn thường tủi thân vì không được mẹ bao bọc. Đôi lúc, ông tự hỏi vì sao không có gia đình ấm êm. Cưới vợ, sinh con rồi, ông mới đồng cảm hơn, nhận ra bà có nỗi khổ riêng khi làm mẹ đơn thân. Sau này, ông thường đến viện dưỡng lão để thăm mẹ. "Điều an ủi nhất với tôi là được ở cạnh bà những ngày cuối, cũng là cách tôi báo hiếu phần nào cho bà", ông nói.
Nhiều bạn hữu, đồng nghiệp đến viếng nghệ sĩ Thiên Kim. Nén xúc động trước di ảnh, diễn viên Lê Thiện cho biết có mối thâm tình với gia đình từ lúc mới 12 tuổi. Khi đó, bà vào đoàn văn công quân đội Nam bộ, ra miền Bắc tập kết. Không quen biết ai, bà được nghệ sĩ Kim Hoa - chị của Thiên Kim - dìu dắt vào nghề, chăm sóc đến khi trưởng thành. Từ đó, bà xem gia đình Thiên Kim như ruột thịt. Cùng nổi tiếng với các vai người mẹ, người bà, Lê Thiện, Thiên Kim thường xuyên được mời đóng chung. "Mỗi lần gặp nhau trên phim trường, chúng tôi ôm nhau cười nói rôm rả. Thiên Kim rất ngọt ngào, dễ thương, nghiêm túc mỗi khi nhập vai", nghệ sĩ Lê Thiện nói.
Nghệ sĩ Lê Thiện động viên người thân cố diễn viên trong lễ viếng. Ảnh: Mai Nhật
Đạo diễn Trần Thanh Huy cho biết khi thi vào Đại học Sân khấu Điện ảnh TP HCM, anh thường qua viện dưỡng lão trò chuyện, được nghệ sĩ Thiên Kim tiếp thêm hoài bão làm phim. Khi quay phim ngắn 16:30 (năm 2013) - tác phẩm về phận người lao động nghèo, anh mời bà đóng vai một phụ nữ chuyên mua số đề. Lúc phát triển dự án thành Ròm - phim điện ảnh gây tiếng vang năm 2020, anh viết riêng cho nghệ sĩ vai một bà giáo yêu nghề.
Với Thanh Huy, nghệ sĩ là một trong những diễn viên chuyên nghiệp nhất anh từng làm việc. Trong Ròm, nhân vật của Thiên Kim có phân đoạn treo cổ tự tử. Bà ngồi im suốt bốn, năm giờ để êkíp làm hình nộm đóng thế cho sống động nhất. Bị cao huyết áp, chân yếu, nghệ sĩ chưa bao giờ than, phàn nàn với êkíp. Sau Covid-19, bẵng một thời gian, anh không còn gặp bà.
Những vai diễn ghi dấu ấn nghệ sĩ Thiên Kim. Video: Mai Nhật tổng hợp
Nghệ sĩ Thiên Kim tên đầy đủ là Đoàn Thiên Kim, sinh ra và lớn lên tại Sài Gòn trong một gia đình nghệ sĩ cải lương. Cha của bà là kép độc Sáu Đỏ (thầy của cố NSƯT Hoàng Giang). Xuất thân từ nghệ sĩ cải lương, đến năm 1955, sau vở diễn Lấp sông Gianh, bà chuyển sang tân nhạc. Lúc bấy giờ, bà biểu diễn chung sân khấu với Ban hợp ca Thăng Long, hát những bài như Hòn vọng phu (sáng tác: Lê Thương), Lời người ra đi (sáng tác: Trần Hoàn). Dần dà, bà chuyển sang lĩnh vực kịch nói, phim ảnh.
Bà nổi tiếng với hàng trăm bộ phim, từ chính diện đến phản diện, vai chính lẫn phụ. Nghệ sĩ đảm nhận nhiều dạng vai, nhưng quen thuộc nhất là vai người mẹ, người bà. Các phim ghi dấu ấn của bà là Vĩnh biệt đàn bà, Võ sĩ bất đắc dĩ, Vua sân cỏ, Mẹ chồng nàng dâu, Chàng trai không biết ghen, Hạnh phúc quanh đây, Những đứa con thành phố, Bỗng dưng muốn khóc, Hoa hồng không dành cho em, Hot boy nổi loạn.
Mai Nhật
