Ngày 9/6, Hải quan Trung Quốc công bố số liệu cho thấy trong tháng 5, kim ngạch xuất khẩu của nước này tăng 4,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Tốc độ này chỉ bằng nửa so với tháng 4 và cũng là thấp nhất 3 tháng.
Kim ngạch nhập khẩu cũng giảm 3,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Mức giảm này sâu hơn nhiều so với mức 0,2% của tháng trước đó. Thặng dư thương mại vì vậy đạt 103,2 tỷ USD, tăng so với 96 tỷ USD tháng trước đó.
Riêng với thị trường Mỹ, kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc sang đây giảm tới 34,5% so với năm ngoái. Đây là tốc độ mạnh nhất kể từ tháng 2/2020 - khi Covid-19 bùng phát gây gián đoạn thương mại toàn cầu.
Nhập khẩu của Trung Quốc từ Mỹ cũng giảm 18,1%. Dù vậy, tốc độ này đã chậm lại so với tháng 4.
Cảng container tại Nam Kinh (Giang Tô, Trung Quốc) tháng 4/2025. Ảnh: Reuters
"Tăng trưởng xuất khẩu tháng 5 có thể chậm lại vì Trung Quốc siết kiểm tra hải quan", Xu Tianchen - nhà kinh tế học cấp cao tại hãng nghiên cứu Economist Intelligence Unit nhận định. Xuất khẩu đất hiếm tháng trước giảm 50%. Xuất khẩu máy móc điện cũng chậm lại đáng kể.
Các số liệu này cho thấy sức ép với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới vẫn rất lớn, cả từ bên trong lẫn bên ngoài. 2 tháng trước đó, xuất khẩu của Trung Quốc tăng vọt, khi doanh nghiệp toàn cầu gấp rút mua hàng sớm để tránh thuế nhập khẩu của Mỹ tăng lên.
Đầu tháng 5, Mỹ và Trung Quốc đạt thỏa thuận giảm đáng kể thuế nhập khẩu. trong 90 ngày, thuế nhập khẩu Mỹ áp lên hàng Trung Quốc sẽ giảm từ 145% xuống 30%. Tương tự, hàng Mỹ vào Trung Quốc được giảm thuế từ 125% về 10%. Các rào cản phi thuế quan sẽ được gỡ bỏ.
Tuy nhiên, đến cuối tháng, cả hai nước cùng cáo buộc nhau vi phạm thỏa thuận. Giới chức Mỹ cho biết Trung Quốc vẫn chưa đẩy nhanh việc xuất khẩu các khoáng sản thiết yếu phục vụ ngành điện tử tiên tiến. Trong khi đó, Trung Quốc cáo buộc Mỹ đưa ra nhiều chính sách bất lợi, gồm hướng dẫn kiểm soát xuất khẩu chip AI, dừng bán phần mềm tự động hóa thiết kế điện tử (EDA) cho Trung Quốc, và tuyên bố sẽ hủy thị thực của sinh viên nước này.
Ngày 9/6, đoàn đàm phán hai nước sẽ gặp nhau tại London (Anh) để tiếp tục thảo luận vấn đề thương mại. Zichun Huang - nhà kinh tế học tại Capital Economics dự báo đà tăng trưởng xuất khẩu sẽ "phần nào hồi phục trong tháng 6, do số liệu tháng 5 phản ánh sự sụt giảm đơn hàng từ Mỹ trước khi hai nước đạt thỏa thuận giảm thuế".
Các số liệu khác công bố hôm nay cho thấy nhập khẩu dầu thô, than đá và quặng sắt của Trung Quốc tháng trước đều giảm. Việc này cho thấy nhu cầu trong nước vẫn mong manh.
Tháng trước, Bắc Kinh công bố hàng loạt chính sách nới lỏng tiền tệ. Trong đó có giảm lãi suất cho vay và gói vay lãi suất thấp cho các hoạt động liên quan đến tiêu dùng và chăm sóc người cao tuổi. Những chính sách này nhằm hỗ trợ nền kinh tế vốn dựa nhiều vào xuất khẩu. Trung Quốc vẫn đang trong quá trình hồi phục sau đại dịch và vẫn chịu ảnh hưởng từ khủng hoảng bất động sản kéo dài.
Hà Thu (theo Reuters)
