Là chuỗi bán lẻ lớn nhất nước Mỹ, Walmart vốn nhập khẩu nhiều mặt hàng "made in China" và bán với giá thấp nhất có thể cho người tiêu dùng. Vì thế, từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump nâng thuế bổ sung tổng cộng 20% lên hàng hóa Trung Quốc tháng này, áp lực đè lên Walmart càng gia tăng.
Để đối phó, Walmart ban đầu dùng sức mạnh của nhà bán lẻ lớn nhất nước Mỹ để ép nhà cung cấp Trung Quốc giảm giá. Tháng trước, các nguồn tin cho hay nhà bán lẻ này đã yêu cầu một số đơn vị cung cấp, bao gồm các mặt hàng như đồ nhà bếp và quần áo giảm giá tới 10% cho mỗi đợt áp thuế, đồng nghĩa với việc họ có thể phải gánh toàn bộ chi phí từ các mức thuế mà ông Trump áp đặt.
Walmart ban đầu đề nghị các nhà sản xuất giảm giá khi đợt thuế đầu tiên của ông Trump có hiệu lực đầu tháng 2. Sau đó, họ tiếp tục yêu cầu giảm giá sâu hơn vào cuối tháng khi ông Trump đe dọa tăng gấp đôi thuế suất lên hàng Trung Quốc. "Như trước đây, chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc với các nhà cung cấp để giữ giá thấp nhất có thể cho khách hàng", Walmart nói với Reuters đầu tháng 3.
Khách mua sắm tại siêu thị Walmart ở Porter Ranch, Los Angeles, Mỹ. Ảnh: Reuters
Tuy nhiên, có rất ít doanh nghiệp Trung Quốc đồng ý bởi họ đã phải chấp nhận mức lợi nhuận cực kỳ mỏng do Walmart mua hàng với giá rẻ để duy trì lợi thế cạnh tranh, theo Reuters.
Và ông lớn bán lẻ Mỹ này càng bất ngờ hơn khi Bắc Kinh ra tay can thiệp. Ngày 11/3, Bộ Thương mại Trung Quốc mở cuộc họp đại diện Walmart sau khi thông tin về việc tập đoàn này đề nghị một số nhà cung cấp Trung Quốc giảm giá bán.
"Các cơ quan liên quan đã liên hệ với Walmart để tìm hiểu thêm về tình hình và công ty đã đưa ra lời giải thích", Người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc He Yongqian cho biết nhưng không cung cấp thêm chi tiết.
Theo Wall Street Journal, giới chức Trung Quốc đã cảnh báo Walmart rằng việc yêu cầu nhà cung cấp giảm giá có thể vi phạm hợp đồng và gây rối loạn trật tự thị trường, đồng thời nhắc đến những hệ quả pháp lý có thể xảy ra.
Người phát ngôn Walmart xác nhận cuộc họp đã diễn ra nhưng không tiết lộ thêm thông tin. "Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc chặt chẽ với các nhà cung cấp để tìm ra hướng đi tốt nhất trong bối cảnh nhiều biến động hiện nay", công ty nêu.
Từ nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Mỹ Donald Trump, Walmart đã tìm cách giảm thiểu tác động của thuế quan bằng cách đa dạng hóa chuỗi cung ứng và giảm phụ thuộc vào Trung Quốc. Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn là nguồn cung quan trọng cho các mặt hàng như quần áo, đồ điện tử và đồ chơi.
Dữ liệu mới nhất mà Reuters có được cho thấy một lượng lớn hàng nhập khẩu của Walmart, bao gồm giày Reebok, đồ chơi Mattel, TV Onn, áo thun, thắt lưng, giày dép và thiết bị gia dụng, vẫn đến từ Trung Quốc. Giới phân tích ước tính khoảng 20% hàng hóa của Walmart vẫn là "made in China".
Trước đây, chuỗi này tận dụng quy mô khổng lồ và quyền lực đàm phán để áp lực lên bên sản xuất. Tuy nhiên, chiến lược ép giá nhà cung cấp Trung Quốc của tập đoàn này trở nên mong manh khi chính phủ Bắc Kinh can thiệp.
Theo Joseph Jurken, Nhà sáng lập công ty tư vấn chuỗi cung ứng ABC Group, đây không chỉ là vấn đề giữa Walmart và nhà cung cấp, mà còn là tuyên bố mang tính quốc gia. "Trung Quốc có thể đang muốn nói: 'Đủ rồi'", ông bình luận.
Phản ứng mạnh mẽ của Trung Quốc cũng đối đầu với quan điểm của Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent rằng "các nhà sản xuất Trung Quốc sẽ chịu thuế" và giá cả với người tiêu dùng Mỹ sẽ không tăng. Theo CNN, giờ Walmart đứng trước 2 lựa chọn: tăng giá bán và đối mặt với phản ứng dữ dội từ người tiêu dùng Mỹ; hoặc gây áp lực lên nhà cung cấp nhưng nguy cơ chọc giận Bắc Kinh.
"Tín hiệu mà Trung Quốc đưa ra là: 'Chúng tôi sẽ không trả thuế này. Người tiêu dùng Mỹ mới là bên chịu phí'", Thomas Hoenig, cựu Chủ tịch Cục dự trữ liên bang chi nhánh Kansas City nhận định.
Không chỉ hoạt động tại Mỹ bị ảnh hưởng, mảng kinh doanh tại Trung Quốc của Walmart cũng có nguy cơ chịu tác động. Tập đoàn đang vận hành chuỗi siêu thị Sam’s Club tại Trung Quốc, với doanh thu năm ngoái tăng 16%, đạt 17 tỷ USD.
Cơn đau đầu thuế quan của Walmart xuất hiện vào thời điểm đầy thách thức, khi sức mua tại Mỹ dấu chiệu chậm lại. Người tiêu dùng nước này đang cắt giảm chi tiêu cho du lịch hàng không, cải tạo nhà cửa, mua sắm quần áo và thực phẩm. Trong tháng 2, doanh số bán lẻ tại Mỹ chỉ tăng 0,2% so với tháng 1, thấp hơn kỳ vọng, làm dấy lên lo ngại về suy giảm kinh tế.
Tháng trước, Giám đốc tài chính Walmart John David Rainey, mô tả tình hình thuế quan là khó đoán nhưng vẫn nằm trong tầm kiểm soát. "Thuế quan ở thời điểm này rất khó lường. Chúng tôi tin rằng mình có thể xoay xở tốt, nhưng đây vẫn là một yếu tố bất định", ông nói. Rainey cũng bày tỏ lo ngại tác động đối với túi tiền người Mỹ, đặc biệt nếu lạm phát quay lại.
Giới phân tích tin rằng Walmart vẫn còn vị thế tốt để ứng phó với môi trường kinh tế hiện tại. Quy mô lớn giúp tập đoàn duy trì mức giá thấp, đặc biệt trong lĩnh vực thực phẩm, nơi họ chiếm một phần tư tổng chi tiêu của người tiêu dùng Mỹ.
Theo Michael Baker, chuyên gia phân tích tại DA Davidson, Walmart có lợi thế hơn nhiều doanh nghiệp khác vì hai phần ba sản phẩm được sản xuất ngay tại Mỹ. Ngoài ra, họ có mạng lưới nhà cung cấp rộng khắp hơn 70 quốc gia, giúp giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc.
Các mức thuế mà Mỹ áp lên Canada, Mexico và châu Âu cũng không gây ảnh hưởng lớn đến Walmart như thuế quan Trung Quốc. Vì nhà bán lẻ này nhập khẩu ít hàng hơn từ các khu vực trên và các chính phủ ấy cũng ít can thiệp trực tiếp vào doanh nghiệp hơn so với Trung Quốc.
Nhưng vấn đề rộng hơn là phản ứng mạnh mẽ từ Trung Quốc cho thấy các doanh nghiệp Mỹ đang mắc kẹt trong cuộc chiến thương mại leo thang giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Người tiêu dùng Mỹ muốn giá thấp nhưng sẽ khó đạt được nếu Bắc Kinh can thiệp. Và nếu một tập đoàn mạnh như Walmart cũng gặp khó trong việc kìm giá, các doanh nghiệp Mỹ nhỏ hơn sẽ càng lao đao, theo CNN.
Phiên An (theo CNN, Reuters)
