Tại Đồng Nai, gia đình chị Nguyên đang trồng ba ha vú sữa hoàng kim cho biết, giá bán được thương lái thu mua quanh mức 16.000 đồng một kg, thấp nhất trong vòng 6 năm. Để hạn chế hư hỏng, chị bán sỉ phần lớn diện tích, còn lại một ha được đưa lên TP HCM bán lẻ với giá 35.000-40.000 đồng. Theo chị, chưa vụ nào giá giảm sâu như năm nay dù sản lượng vẫn ổn định.
Ở khu vực lân cận, vườn của chị Oanh cũng vừa thu hoạch gần 5 tấn nhưng doanh thu chỉ đạt khoảng 90 triệu đồng. So với những mùa trước, mức thu này giảm đáng kể vì chi phí chăm sóc không thay đổi trong khi giá bán giảm mạnh. Theo chị, vú sữa hoàng kim từng cho lợi nhuận tốt hơn giống truyền thống, nhưng năm nay lại là loại kém hiệu quả nhất.
Vú sữa hoàng kim từng được xem là trái cây cao cấp khi mới xuất hiện tại Việt Nam, nhưng nguồn cung tăng nhanh tại nhiều tỉnh phía Nam đã kéo giá xuống mức thấp nhất từ trước đến nay. Nhiều nhà vườn cho biết mức giá hiện tại chỉ đủ bù chi phí và thấp hơn cả các giống truyền thống.
Vú sữa hoàng kim được bán tại cửa hàng trên đường Lê Đức Thọ, phường An Hội Đông (TP HCM). Ảnh: Thi Hà
Diễn biến giá ở khâu thu mua cũng cho thấy thị trường tiêu thụ đang chậm lại. Chị Kim Xuyến, thương lái thu mua tại Đồng Nai, cho biết các cửa hàng trái cây hiện chỉ chấp nhận mức 25.000 đồng một kg cho hàng loại 1, còn loại 2 thường bị trả giá thấp hơn vì khó bán. Một số điểm bán lẻ phản ánh dù mẫu mã bắt mắt, vú sữa hoàng kim không phù hợp khẩu vị nhiều khách hàng nên lượng tiêu thụ luôn thấp hơn các giống truyền thống.
Ghi nhận tại TP HCM cho thấy mặt hàng này đang được bán lẻ ở mức 40.000-50.000 đồng một kg, giảm 15% so với năm ngoái. Chủ một cửa hàng ở phường An Hội Đông, cho biết dù nhập được hàng giá rẻ, sức mua vẫn rất yếu. Phần lớn khách chỉ mua vài kg để trưng bày vì màu sắc đẹp, không mua nhiều để ăn thường xuyên.
Người tiêu dùng cũng có phản ứng tương tự. Bà Liên, sống tại TP HCM, cho biết bà đã thử vú sữa hoàng kim nhưng không chọn mua tiếp vì vị nhạt hơn giống truyền thống dù hình thức quả đẹp và có mùi thơm đặc trưng.
Theo giới buôn, diễn biến này phản ánh tình trạng cung vượt cầu. Khi người tiêu dùng bớt tò mò và các giống truyền thống như vú sữa lò rèn vào vụ, thị trường trở nên cạnh tranh hơn, khiến giá tiếp tục đi xuống. Giá vú sữa truyền thống hiện dao động 30.000-90.000 đồng một kg tùy loại, tạo thêm áp lực lên giá vú sữa hoàng kim.
Các Sở Nông nghiệp và Môi trường tại Cần Thơ và Đồng Nai, đánh giá vú sữa hoàng kim vẫn chỉ là cây trồng thử nghiệm và chưa trở thành cây chủ lực. Việc mở rộng diện tích nhanh chóng khiến thị trường tiêu thụ không theo kịp, dẫn đến giá giảm mạnh. Cơ quan chuyên môn khuyến cáo nông dân cân nhắc trước khi trồng ồ ạt để tránh dư thừa và khó tiêu thụ
Theo người dân địa phương, vú sữa hoàng kim - giống nhập từ Đài Loan, có đặc điểm vỏ vàng, đậu trái tự nhiên và cho thu hoạch quanh năm, nên sản lượng ổn định hơn giống truyền thống. Diện tích trồng hiện phân tán và chưa có thống kê chính thức, nhưng nhiều nơi ước tính đã đạt hàng trăm ha. Loại cây này được mở rộng nhanh tại Cần Thơ (Hậu Giang cũ), Đồng Tháp và Đồng Nai (Bình Phước cũ).
Thi Hà
