Ngày 8/12, trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Mỹ Donald Trump phàn nàn Mexico vi phạm hiệp ước về nước giữa hai quốc gia, khiến các nông dân ở Texas thiếu nước trồng trọt và chăn nuôi. "Đến giờ, Mexico vẫn chưa phản hồi. Thật bất công khi nông dân Mỹ xứng đáng nhận được nhiều nước hơn. Đó là lý do tôi đã phê duyệt văn bản cho phép áp thêm 5% thuế nhập khẩu với Mexico nếu họ không xả nước ngay lập tức".
Mexico hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ. Thuế bổ sung 5% sẽ nâng tổng thuế với hàng nước này nhập vào Mỹ lên 30%.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng ngày 3/12. Ảnh: AFP
Năm 1944, Mỹ và Mexico ký hiệp ước sử dụng nguồn nước sông Colorado, Tijuana và Rio Grande. Hiệp ước cho phép Mỹ mỗi năm nhận ít nhất 432 triệu m3 nước từ các phụ lưu của sông Rio Grande. Suốt nhiều thập kỷ, Washington cáo buộc Mexico không thực hiện đúng nghĩa vụ này.
Ủy ban Biên giới và Nước quốc tế - một cơ quan của chính phủ Mỹ - ước tính Mexico đã giao thiếu 90 triệu m3 nước cho Mỹ trong 5 năm qua. Họ có thể phải bù số thiếu hụt này trong 5 năm tiếp.
Texas đang trải qua hạn hán. Một số nông dân không đủ nước cho cây trồng và vật nuôi. Các nghị sĩ địa phương và thành viên Quốc hội nêu vấn đề này, thậm chí đưa ra dự luật phạt Mexico đầu năm nay, nhưng không được thông qua.
Tại phiên điều trần của Ủy ban Thuế Hạ viện Mỹ năm ngoái, nghị sĩ Cộng hòa bang Texas Jodey Arrington nói rằng việc thiếu nước khiến bang này thiệt hại 1 tỷ USD về sản lượng cây trồng. Ông Trump cũng từng đề cập vấn đề này trước đó. Trong bài đăng tháng 4, ông dọa áp thuế và các biện pháp trừng phạt khác với Mexico nếu nước không được xả theo hiệp ước.
Tuy nhiên, hiện chưa rõ thuế bổ sung tác động thế nào nếu được áp dụng. Phần lớn hàng hóa Mexico hiện được miễn thuế, do được quy định trong thỏa thuận thương mại Mỹ - Mexico - Canada. Thỏa thuận này sẽ được rà soát vào tháng 7/2026. Chính quyền Trump phát tín hiệu không muốn gia hạn.
Hà Thu (theo Reuters, CNN)
