Tại một vùng ngoại ô ở Mumbai, các nhân viên ứng dụng mua sắm Swiggy chạy đua với thời gian để giao hàng trong vòng 10 phút. Tốc độ của họ tính bằng giây, được theo dõi trên một màn hình luôn nháy đỏ cảnh báo sự chậm trễ.
Bên ngoài nhà kho, các tài xế của Swiggy mặc đồng phục màu cam, nhanh chóng nhận hàng đã đóng gói để giao đến địa chỉ gần đó. Số khác thì quay về để nhận đơn hàng mới.
"Lý tưởng thì người đóng gói hàng phải hoàn thành trong 1 phút 30 giây", Prateek Salunke - quản lý kho cho biết.
Các tài xế của Swiggy bên ngoài một nhà kho ở New Delhi. Ảnh: Reuters
Các kho hàng của Swiggy đang mọc lên như nấm trên khắp Ấn Độ, để giao đủ thứ đồ, từ sữa, chuối, bao cao su đến hoa hồng trong vài phút. Mô hình kinh doanh này đang làm thay đổi ngành bán lẻ Ấn Độ.
Nó cũng đe dọa các tạp hóa nhỏ lẻ đã thống trị nước này hàng chục năm nay. Ấn Độ có ít siêu thị và nếu có cũng nằm ở các khu vực có mức sống khá, hoặc trong các trung tâm thương mại.
Từ lâu, người Ấn vẫn mua sắm tại các tạp hóa nhỏ, hoặc nhận giao hàng miễn phí bằng cách gọi điện thoại. Sau này, thương mại điện tử mới xuất hiện tại đây, với các gã khổng lồ Amazon và Flipkart.
Tuy nhiên, các sàn này chỉ giao hàng trong ngày hoặc sang hôm sau. Tốc độ này không nhanh bằng Swiggy và các đối thủ như Zepto hay Zomato’s - những cái tên đang tạo ra cơn sốt "thương mại nhanh" (quick commerce).
Hồi tháng 4, Goldman Sachs ước tính thương mại nhanh chiếm tới 5 tỷ USD - tương đương 45% quy mô thị trường tạp hóa online hiện tại của Ấn Độ. Khi người dùng ưu tiên sự thuận tiện và nhanh chóng, thương mại nhanh được dự báo chiếm 70% thị phần tạp hóa online trị giá 60 tỷ USD của nước này năm 2030.
Swiggy thành lập năm 2014, ban đầu chỉ giao đồ ăn cho các nhà hàng. Hiện, họ lấn sân giao hàng tạp hóa nhanh tại Ấn Độ - thị trường bán lẻ lớn thứ ba thế giới, sau Trung Quốc và Mỹ. Công ty này hiện được định giá 10 tỷ USD.
"Chúng tôi đang chuẩn bị chuyển sang thị trường lớn hơn thực phẩm. Khách hàng mục tiêu là những người 21-35 tuổi, sống ở thành thị, ít thời gian và đề cao sự tiện lợi", Swiggy cho biết trong một tài liệu cuối năm 2023.
Năm ngoái, công ty này tăng gấp đôi số nhà kho tại 25 thành phố, lên 500 điểm. Họ có kế hoạch nâng con số nhà kho lên 750 trước tháng 4/2025. Các nhà đầu tư của Swiggy gồm đại gia viễn thông Nhật Bản SoftBank, Công ty đầu tư Prosus, Quỹ đầu tư quốc gia Qatar QIA và GIC (Singapore).
Bên trong một kho hàng của Swiggy ở New Delhi. Ảnh: Reuters
Sumat Chopra - chuyên gia tại hãng tư vấn Kearney cho biết các công ty thương mại nhanh ở Ấn Độ hưởng lợi nhờ hệ thống kho bãi lớn và thói quen gọi điện đặt mua vài món đồ từ cửa hàng gần nhà của người dân.
Swiggy thậm chí nhận đơn chỉ gồm một quả xoài, dù giá đắt gấp đôi việc đi bộ ra gần nhà mua hàng. Tuy nhiên, nhiều người sẵn sàng trả giá cao để tiết kiệm thời gian.
Natasha Kavalakkat (27 tuổi) hiện làm luật sư tại Mumbai. Cô có lịch trình rất bận rộn, nên thường dùng các ứng dụng giao hàng nhanh như Swiggy và Zepto để mua táo, bánh mỳ. Cô cho biết việc nhận được hàng chỉ trong vài phút là một sự đột phá. "Việc này quá tiện lợi", cô nói.
Dù vậy, sự bùng nổ của thương mại điện tử nhanh đang khiến các cửa hàng tạp hóa tại đây lao đao. Cửa hàng của Prem Patel tại ngoại ô Mumbai vài năm qua buôn bán phát đạt, giúp ông có tiền sửa sang nhà cửa và lắp điều hòa. Nhưng hiện tại việc này không còn nữa.
"Không ai vào siêu thị hay trung tâm thương mại chỉ để mua sữa. Đó là lợi thế của chúng tôi. Nhưng những ứng dụng mua hàng mới đã thay đổi tất cả", Patel nói. Doanh thu hàng ngày của ông đã giảm nửa, còn 25.000 rupee (300 USD).
Trên Reuters, bốn hiệp hội bán lẻ tại 4 bang khác của Ấn Độ cho biết doanh thu tháng của các thành viên giảm 10-60% vì sự xuất hiện của các ứng dụng thương mại nhanh. Tại Ấn Độ hiện có khoảng 13 triệu cửa hàng tạp hóa.
Một số cửa hàng truyền thống phản ứng lại bằng cách ứng dụng công nghệ nhiều hơn. Hiren Gandhi, chủ tịch một hiệp hội bán lẻ tại bang Gujarat gợi ý các thành viên lập nhóm chat để nhận đơn và giao đồ nhanh trong vòng bán kính 6 km.
"Khoảng 500 cửa hàng đã đổi mới để duy trì việc kinh doanh", ông nói.
Phát triển nhanh và tăng độ phủ, nhưng một nhà đầu tư của Swiggy cho biết mảng thương mại nhanh Instamart của công ty này vẫn chưa có lãi. Giá trị số đơn hàng họ nhận năm ngoái khoảng 1 tỷ USD.
Đối thủ chính của họ - Zomato tháng trước thông báo mảng thương mại nhanh Blinkit lần đầu hòa vốn.
Goldman Sachs dự báo Blinkit nhận số đơn trị giá 2,7 tỷ USD năm nay, tăng 60% so với năm ngoái.
Giới phân tích cảnh báo việc phụ thuộc vào các thành phố lớn và chi mạnh tay cho khuyến mãi, giảm giá sẽ khiến lợi nhuận của các công ty thương mại nhanh ở mức thấp. Dù vậy, Swiggy và Zomato đều đa dạng hóa sản phẩm, bổ sung các mặt hàng có giá trị thặng dư lớn.
Trên ứng dụng của Swiggy, người mua có thể đặt hàng thiết bị thể thao và đồ điện tử. Trong khi đó, Zomato cũng bán lượng lớn hoa hồng và gấu bông trong dịp Valentine năm nay. Swiggy cho biết mục tiêu của họ là trở thành "một siêu thị online".
Hà Thu (theo Reuters)
