Thỏa thuận đề cập đến nhiều vấn đề, từ thuế nhập khẩu, đất hiếm đến đậu nành, nhằm hạ nhiệt căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Hai bên cũng gia hạn thỏa thuận giảm thuế cho nhau thêm một năm.
Dưới đây là các nội dung chính sau cuộc họp tại Busan (Hàn Quốc):
Giảm thuế nhập khẩu
Chính phủ Mỹ sẽ giảm nửa thuế nhập khẩu liên quan đến vấn đề fentanyl với Trung Quốc, từ 20% về 10%. Theo các quan chức Mỹ, việc này làm giảm thuế chung với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc về quanh 47%.
Mức này gồm 25% áp trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, 10% thuế đối ứng áp từ tháng 4 và một số loại thuế tối huệ quốc (MFN) Mỹ áp với hàng Trung Quốc từ trước đó nữa.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc gặp ngày 30/10 tại Hàn Quốc. Ảnh: Reuters
Đổi lại, Trung Quốc đồng ý thực hiện "các biện pháp mạnh tay" nhằm chặn dòng chảy fentanyl sang Mỹ, gồm việc dừng vận chuyển một số hóa chất sang Bắc Mỹ và siết kiểm soát xuất khẩu các hóa chất khác ra toàn cầu.
Trên Fox Business, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết hai bên sẽ thành lập các nhóm công tác "với tiêu chí rõ ràng" để đánh giá hiệu quả các biện pháp này.
Khi ông Trump lần đầu áp thuế liên quan vấn đề fentanyl đầu năm nay, các quan chức Mỹ cho biết họ vẫn luôn thận trọng với những cam kết từ Trung Quốc. Vì vậy, thuế được duy trì đến khi Bắc Kinh có hành động cụ thể.
Kiểm soát xuất khẩu
Trung Quốc đồng ý hoãn thực hiện 1 năm các chính sách kiểm soát đất hiếm mà họ công bố đầu tháng này. Nước này hiện thống trị nguồn cung đất hiếm toàn cầu - vật liệu quan trọng trong sản xuất xe hơi, máy bay và cả vũ khí. Đây được coi là công cụ mạnh nhất của Bắc Kinh trong cuộc chiến thương mại với Washington.
Theo quy định hồi đầu tháng, các sản phẩm chứa một lượng nhỏ các nguyên tố trong danh sách mới đều phải có giấy phép xuất khẩu. Việc này nhằm ngăn chúng được sử dụng trong sản phẩm quân sự.
Nhà Trắng cho biết Trung Quốc sẽ cấp giấy phép xuất khẩu chung cho đất hiếm, gallium, germanium, antimony và graphite cho khách hàng Mỹ. Theo Nhà Trắng, việc này tương đương với "gỡ bỏ các biện pháp kiểm soát mà Trung Quốc công bố tháng 4/2025 và tháng 10/2022".
Trung Quốc cũng đồng ý dừng tất cả thuế trả đũa nước này công bố từ ngày 4/3. Đó là thuế với thịt gà, lúa mì, ngô, bông, cao lương, đậu nành, thịt lợn, thịt bò, thủy sản, trái cây, rau củ và sản phẩm từ sữa của Mỹ. Bắc Kinh cũng sẽ tạm dừng hoặc gỡ bỏ mọi biện pháp trả đũa phi thuế quan, như đưa doanh nghiệp Mỹ vào danh sách "thực thể không đáng tin".
Đổi lại, Mỹ đồng ý tạm dừng một năm việc mở rộng danh sách đen của Bộ Thương mại với các công ty bị cấm mua hàng công nghệ Mỹ, trong đó có thiết bị sản xuất sản phẩm bán dẫn. Nếu áp dụng, danh sách mở rộng này sẽ gồm các công ty có trên 50% cổ phần thuộc doanh nghiệp nằm trong danh sách trước đó. Việc này có thể khiến hàng nghìn công ty Trung Quốc bị cấm nhập công nghệ Mỹ.
Đậu nành Mỹ
Trung Quốc đồng ý mua ít nhất 12 triệu tấn đậu nành Mỹ trong hai tháng cuối năm nay, và tối thiểu 25 triệu tấn mỗi năm trong ba năm tiếp theo. Ngoài ra, họ cũng khôi phục việc nhập khẩu cao lương và gỗ tròn Mỹ.
Nước này gần như ngừng mua đậu nành Mỹ vào mùa thu năm nay, khi không nhập lô nào trong tháng 9 sau khi chuyển sang nguồn cung từ Brazil và Argentina. Washington vì thế phải gây sức ép, do nông dân Mỹ là nhóm cử tri chủ chốt ủng hộ ông Trump.
Dù vậy, giới phân tích nhận định các cam kết lần này chỉ giúp Trung Quốc quay trở lại mức mua trước đây. Năm 2024, Mỹ đã xuất khẩu gần 27 triệu tấn đậu nành sang Trung Quốc. Bắc Kinh từng hứa tăng mạnh mua sản phẩm này, theo thỏa thuận thương mại "Giai đoạn Một" với ông Trump năm 2020, nhưng không đạt mục tiêu do đại dịch.
Trung Quốc cũng khôi phục việc bán chip từ các nhà máy của công ty Nexperia tại nước này, cho phép nguồn cung chip cũ thiết yếu tiếp tục lưu thông ra toàn cầu. Họ đồng thời gia hạn một chương trình miễn thuế có điều kiện cho hàng Mỹ tới hết ngày 31/12/2026. Bắc Kinh sẽ chấm dứt các cuộc điều tra chống độc quyền, chống bán phá giá với doanh nghiệp Mỹ trong chuỗi cung ứng chip.
Phí cảng
Bắc Kinh đồng ý gỡ bỏ các biện pháp trả đũa Washington về sự thống trị của Trung Quốc trong lĩnh vực hàng hải, logistics và đóng tàu. Họ cũng gỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với doanh nghiệp vận tải biển.
Đổi lại, chính quyền Trump đồng ý tạm dừng một năm các loại phí cảng mới áp với tàu do Trung Quốc đóng, sở hữu hoặc treo cờ Trung Quốc. Các khoản phí này được thiết kế để phục hồi ngành đóng tàu thương mại Mỹ, có thể khiến chi phí mỗi hải trình tăng hàng triệu USD.
Phí cảng hai bên áp với nhau đều có hiệu lực từ ngày 14/10, với lộ trình tăng và mức phí tương đương.
Hà Thu (theo Reuters)
