Đây là mức cao nhất từ trước đến nay, đưa sầu riêng trở thành nhóm nông sản đóng góp lớn nhất vào kim ngạch xuất khẩu toàn ngành.
Động lực chính đến từ thị trường Trung Quốc, chiếm 94,35% tổng kim ngạch 10 tháng, tương đương hơn 3,14 tỷ USD. Dù lượng xuất khẩu trong tháng 10 giảm hơn 41% so với tháng trước do cuối vụ và các điều chỉnh trong kiểm soát nhập khẩu, giá trị cộng dồn sang thị trường này vẫn tăng gần 14% so với cùng kỳ.
Cụ thể, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng tháng 10 đạt hơn 572 triệu USD, cao gấp 2,7 lần cùng kỳ năm trước.
Theo ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho biết sầu riêng Việt vẫn tăng trưởng tốt dù phải đối mặt với nhiều rào cản kỹ thuật từ Trung Quốc, nhờ chất lượng cải thiện và giá cạnh tranh. Bình quân mỗi tấn sầu riêng Việt xuất khẩu đạt 3.696 USD, thấp hơn 15% so với sầu riêng Thái Lan. Nhờ lợi thế giá và thời gian vận chuyển ngắn, Việt Nam hiện là quốc gia xuất khẩu sầu riêng lớn thứ hai vào Trung Quốc, chỉ sau Thái Lan.
Từ đầu năm, trước các yêu cầu kỹ thuật khắt khe hơn của Trung Quốc, nhiều doanh nghiệp Việt đã nâng cấp vùng trồng, đầu tư kho lạnh, dây chuyền đóng gói và xây dựng thương hiệu riêng. Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đã thiết lập quy trình kiểm soát riêng cho mặt hàng sầu riêng, được đánh giá là tiền lệ quan trọng để mở rộng xuất khẩu các nông sản khác sang thị trường này.
Sầu riêng thu hoạch tại nhà vườn miền Tây. Ảnh: Mạnh Khương
Bên cạnh thị trường chủ lực, một số điểm đến khác ghi nhận tăng trưởng mạnh. Hong Kong tăng gần 89%, lên hơn 45 triệu USD, tiếp tục đóng vai trò là cửa trung chuyển quan trọng. Papua New Guinea và Malaysia cũng tăng đột biến, dù quy mô vẫn khiêm tốn. Nhật Bản và Canada duy trì đà tăng hai chữ số, cho thấy tiềm năng mở rộng sang các thị trường tiêu chuẩn cao.
Ở chiều ngược lại, xuất khẩu sang Thái Lan giảm tới 77%, còn hơn 34 triệu USD, do cạnh tranh trực tiếp tại thị trường Trung Quốc - nơi Thái Lan đang đẩy mạnh sản lượng. Xuất khẩu sang Đài Loan, Hàn Quốc và Campuchia cũng giảm sâu, phản ánh việc mở rộng thị trường ngoài Trung Quốc vẫn còn hạn chế.
Các chuyên gia cảnh báo Việt Nam không nên quá phụ thuộc vào sầu riêng, mặt hàng đang chiếm hơn một nửa giá trị xuất khẩu rau quả. Để duy trì tăng trưởng và củng cố vị thế tại các thị trường lớn, ngành nông nghiệp cần đa dạng hóa sản phẩm, nâng cấp chuỗi lạnh và tăng cường kiểm soát tiêu chuẩn kiểm dịch cũng như chất lượng bảo quản.
Với đà tăng hiện nay và tín hiệu tích cực trong tháng cuối năm, ông Nguyên dự báo kim ngạch xuất khẩu sầu riêng có thể đạt 4 tỷ USD trong năm 2025. Hiện, ước tính sơ bộ của hiệp hội, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng đạt khoảng 3,7 tỷ USD trong 11 tháng.
Thi Hà
