Thông tin được Hiệp hội Chủ hàng Việt Nam nêu trong kiến nghị gửi các cơ quan chức năng trước tình trạng các hãng tàu nước ngoài đồng loạt tăng phụ phí xếp dỡ tại cảng (THC) từ tháng 2.
Ông Phan Thông, Tổng thư ký Hiệp hội cho biết, từ nhiều năm nay, các hãng tàu nước ngoài tự ý thu hàng chục loại phí, phụ phí khác nhau với hàng của doanh nghiệp xuất khẩu Việt. Các hãng cũng liên tục tăng giá mà không căn cứ theo quy định nào của cơ quan quản lý và cao hơn nhiều so với phí bốc dỡ mà họ trả lại cho phía cảng biển Việt Nam.
Lần điều chỉnh này diễn ra ngay sau Thông tư 39 - quyết định thay đổi giá dịch vụ hoa tiêu, sử dụng cầu bến, bốc dỡ container được Bộ Giao thông Vận tải ban hành vào cuối 2023, và có hiệu lực từ 15/2.
Theo Hiệp hội, việc tăng phí lần này chỉ áp dụng với Việt Nam, các nước trong khu vực chưa có động thái tăng. Đặc biệt, xét theo giá trị tuyệt đối thì 10-20% tăng phí THC của hãng tàu đang cao hơn gấp 3 lần mức điều chỉnh giá bốc dỡ container cảng biển Việt Nam.
"Các hãng tàu nước ngoài niêm yết thay đổi giá trước thời điểm điều chỉnh 15 ngày và không phải thông qua kiểm tra, giải trình các yếu tố cấu thành phí, phụ phí hay bất kỳ báo cáo, ràng buộc nào của cơ quan chức năng", phía Hiệp hội cho biết, và nhìn nhận "hành vi điều chỉnh này không phải lần đầu tiên".
Do đó, họ cho rằng điều này đặt ra thách thức lớn trong quản lý hãng tàu nước ngoài, bảo vệ lợi ích các doanh nghiệp xuất khẩu, logistics nội địa.
Vận chuyển hàng hóa tại cảng Tân Vũ, Hải Phòng, tháng 7/2023. Ảnh: Giang Huy
Trước đó, tại cuộc họp bàn giải pháp tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp xuất khẩu, ngày 6/2, nhiều doanh nghiệp cũng bày tỏ lo ngại hãng tàu tranh thủ tăng giá, áp thêm phụ phí trước bối cảnh Biển Đỏ căng thẳng. Bà Hoàng Thị Liên, Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA) cho hay các khoản phụ thu được các hãng tàu áp dụng, như xếp dỡ tại cảng THC, kẹp chì... khiến doanh nghiệp xuất khẩu thêm khó khăn trong bối cảnh cước vận chuyển tăng vọt vì căng thẳng Biển Đỏ leo thang.
Với tình trạng này, Hiệp hội Chủ hàng Việt Nam đề xuất cơ quan chức năng cần có biện pháp mạnh, yêu cầu chủ tàu ngừng ngay việc thu các loại phí không hợp lý và kiểm soát hành vi điều chỉnh của các hãng. "Hãng tàu cần báo cáo cơ cấu phí THC, trường hợp các phụ thu này siêu lợi nhuận thì cơ quan chức năng nên áp dụng các chính sách thu thuế tiêu thụ đặc biệt", Hiệp hội kiến nghị.
Cơ quan chức năng cần bổ sung phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển hàng hóa container bằng đường biển vào danh mục hàng hóa, dịch vụ thuộc diện kê khai của Luật Giá. Điều này nhằm tránh việc các hãng tàu tự ý tăng và lạm thu ảnh hưởng đến quyền lợi của chủ hàng xuất nhập khẩu.
Cùng đó, Việt Nam sớm rà soát, đưa ra cơ chế quản lý thu các loại phụ phí của hãng tàu nước ngoài, trong tương quan so sánh quy định trong nước và thông lệ quốc tế.
Đức Minh
