Chiều 11/11, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp về dự thảo Quyết định của Thủ tướng liên quan đến lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia với khí thải ôtô.
Việc áp chuẩn khí thải nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí, bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Dự thảo chính sách này đồng thời thúc đẩy người dân chuyển đổi sang phương tiện sạch, phù hợp với cam kết quốc tế của Việt Nam trong giảm thải khí nhà kính và phát triển giao thông đô thị bền vững.
Theo dự thảo, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất lộ trình áp dụng chuẩn khí thải theo niên hạn xe, thực hiện trước tại khu vực có nguy cơ ô nhiễm không khí nghiêm trọng như Hà Nội và TP HCM.
Cụ thể, xe sản xuất trong giai đoạn 2017-2021 phải đạt tiêu chuẩn khí thải Euro 3 từ đầu năm 2026, và đạt mức Euro 4 khi lưu thông tại Hà Nội, TP HCM từ 2027.
Xe sản xuất từ 2022 phải đạt chuẩn khí thải Euro 4 ngay đầu năm sau, và mức Euro 5 từ 2028 khi lưu thông ở Hà Nội, TP HCM, còn địa phương khác sau đó 4 năm.
Phó thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp về lộ trình áp dụng quy chuẩn khí thải ôtô, chiều 11/11. Ảnh: VGP
Các mức độ chuẩn khí thải Euro (từ Euro 1 đến Euro 6) là hệ thống do Liên minh châu Âu (EU) thiết lập, quy định ngưỡng tối đa cho các loại khí gây ô nhiễm, như CO (carbon monoxide), NOx (nitơ oxit), HC (hydrocarbon) và bụi mịn. Mức độ tiêu chuẩn càng cao thì giới hạn phát thải càng chặt chẽ.
Ví dụ, ôtô xăng đạt chuẩn Euro 3 giới hạn nồng độ CO ở mức 2,3 g, HC 0,2 g và NOx 0,15 g mỗi km. Còn với chuẩn Euro 4, giới hạn CO còn 1g, HC 0,1 g và NOx 0,3 g một km.
Tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Anh Tuấn ước tính 16% nhóm xe sản xuất giai đoạn 2017-2021 tại Hà Nội và TP HCM không đạt chuẩn, chủ yếu là xe tải và đầu kéo phục vụ vận tải hàng hóa.
Ông Tuấn lo ngại việc siết quy chuẩn khí thải đồng loạt sẽ ảnh hưởng đáng kể đến chi phí vận tải và logistics, đặc biệt tại TP HCM - nơi có hệ thống cảng và trung tâm luân chuyển hàng hóa lớn.
Với thời điểm áp chuẩn khí thải Euro 5, lãnh đạo Bộ Xây dựng cũng cho rằng việc áp dụng sớm có thể khiến 15% phương tiện không đáp ứng chuẩn, gây xáo trộn lớn. Ông đề xuất trước mắt chưa áp dụng mức này trên phạm vi toàn quốc. Bởi các ôtô sản xuất từ năm 2022 đang được miễn kiểm định lần đầu, nên nhà chức trách chưa có đủ dữ liệu để đánh giá tác động thị trường.
Đại diện Bộ Tư pháp cũng bày tỏ lo ngại việc áp dụng các mức tiêu chuẩn khí thải có thể tác động trực tiếp đến nhu cầu đi lại, hoạt động sản xuất kinh doanh, lưu thông hàng hóa. Bộ này đề nghị đánh giá thận trọng tác động của việc áp dụng chuẩn khí thải Euro 4 và 5 tại Hà Nội và TP HCM, nhất là trong bối cảnh quy mô đô thị đã mở rộng và cơ cấu kinh tế - xã hội phức tạp.
Kết luận cuộc họp, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh lộ trình áp dụng chuẩn khí thải ôtô cần được xem xét đồng bộ giữa loại sản xuất, nhập khẩu mới và phương tiện đang lưu hành. Việc áp dụng chuẩn cần tránh tình trạng xe nhập khẩu buộc phải đáp ứng tiêu chuẩn cao, trong khi phương tiện trong nước vẫn áp dụng mức thấp, gây thiếu công bằng và ảnh hưởng đến thị trường.
Ông cũng yêu cầu rà soát kỹ, chính sách hạn chế hay cấm phương tiện lưu thông do không đạt chuẩn khí thải cần được đánh giá tác động toàn diện, nhằm tránh xáo trộn, thiệt thòi cho người dân và doanh nghiệp.
Lộ trình đề xuất siết khí thải với ôtô:
| Thời gian sản xuất | Chuẩn khí thải | Thời điểm dự kiến áp dụng |
| Trước 1999 | Euro 1 | Từ ngày quyết định có hiệu lực |
| 1999-2016 | Euro 2 | Từ ngày quyết định có hiệu lực |
| 2017-2021 |
Euro 3 |
1/1/2026 |
| Euro 4 | 1/1/2027 tại Hà Nội, TP HCM | |
| Từ 2022 |
Euro 4 |
1/1/2026 |
| Euro 5 | 1/1/2028 tại Hà Nội, TP HCM; còn địa phương khác từ 1/1/2032. | |
| Tất cả loại xe | Euro 2 | Từ 2029 tại Hà Nội, TP H CM |
Thủy Trương
