Tại tọa đàm về sàn giao dịch vàng ngày 18/11 của Báo Tiền Phong, ông Vũ Hồng Sơn, Chủ tịch Công ty cổ phần Vàng bạc đá quý Bảo Tín Mạnh Hải, chia sẻ, nguồn cung vàng trên thị trường đang thiếu hụt do các công ty không có cơ chế tiếp cận với nguyên liệu nhập khẩu 13 năm nay. Ngoài ra, Việt Nam có một số mỏ vàng nhưng quy mô nhỏ, lượng khai thác được đều được sử dụng hết.
"Việc thiếu cơ chế rõ ràng tiếp cận vàng nhập khẩu khiến các doanh nghiệp buộc phải sử dụng nguồn 'trôi nổi', chấp nhận rủi ro để duy trì sản xuất và có hàng cung ứng ra thị trường", ông Sơn chia sẻ.
Ông Vũ Hồng Sơn, Chủ tịch HĐQT Bảo Tín Mạnh Hải, phát biểu tại tọa đàm ngày 18/11. Ảnh: BTC
Ông Nguyễn Thế Hùng, Phó chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam, cho biết không ít doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh vàng tại TP HCM đang phải tạm đóng cửa do không có nguyên liệu đầu vào. Nhiều doanh nghiệp đã đầu tư máy móc, thiết bị nhưng hoạt động liên tục bị gián đoạn, thậm chí thua lỗ.
Để tăng nguồn cung cho thị trường, cuối tháng 8, Chính phủ ban hành Nghị định 232 sửa đổi, giao quyền nhập khẩu và sản xuất vàng miếng cho một số ngân hàng và doanh nghiệp đủ điều kiện. Ngân hàng, doanh nghiệp muốn được sản xuất vàng miếng phải có giấy phép và đáp ứng điều kiện về vốn lần lượt là từ 50.000 tỷ đồng và 1.000 tỷ.
Hiện có 8 ngân hàng gồm Agribank, BIDV, VietinBank, Vietcombank, MB, Techcombank, ACB và VPBank đủ điều kiện được phép nhập khẩu vàng nguyên liệu, sản xuất vàng miếng. Tuy vậy, bà Phan Thị Hồng Điệp, Chủ tịch VietinBank Gold & Jewellery, mong muốn Ngân hàng Nhà nước sớm cấp phép cho các đơn vị đủ điều kiện để họ hoạt động và cung cấp sản phẩm.
"Cơ quan quản lý vẫn chưa đưa ra cơ chế rõ ràng về việc các đơn vị được phép nhập khẩu vàng nguyên liệu sẽ bán như thế nào", bà Điệp chia sẻ, thêm rằng điều này gây nhiều khó khăn và bất ổn định cho thị trường.
Ông Nguyễn Thế Hùng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam, phát biểu tại tọa đàm ngày 18/11. Ảnh: BTC
Ngoài xóa bỏ cơ chế độc quyền sản xuất vàng miếng, Ngân hàng Nhà nước còn tính thí điểm sàn giao dịch vàng để tăng cung, giúp thị trường minh bạch. Ở khía cạnh này, ông Nguyễn Thế Hùng cho rằng trong giai đoạn đầu khi thí điểm sàn giao dịch vàng, các đơn vị được phép nhập khẩu không nên được mua bán chéo với nhau. Việc này để tránh tình trạng doanh nghiệp "chơi riêng", khiến thị trường thiếu hàng.
Ngoài ra, ông Hùng kiến nghị vàng nhập khẩu cần phân phối cho doanh nghiệp sản xuất trang sức, đảm bảo nguồn nguyên liệu minh bạch và hợp pháp. Như vậy, sàn giao dịch cũng giúp giảm đáng kể khối lượng thanh tra, kiểm tra, nhờ cơ sở dữ liệu giao dịch tập trung, minh bạch, truy xuất được.
Ông Vũ Hồng Sơn mong chờ sàn giao dịch vàng tập trung tại Việt Nam sẽ sớm đi vào hoạt động. Ông đánh giá khi vàng vật chất được đưa vào mua bán trong giai đoạn đầu tiên, các doanh nghiệp trong ngành sẽ tiếp cận được nguồn nguyên liệu chính thống với giá minh bạch. "Các ngân hàng, doanh nghiệp lớn được cấp phép nhập khẩu vàng phục vụ nhu cầu của họ chưa đủ, nên khó bán lại cho chúng tôi", ông nói.
Việt Nam dự kiến chia việc thí điểm sàn giao dịch theo 3 giai đoạn, trong đó, bước đầu sẽ tập trung vào các sản phẩm vàng vật chất. Sang giai đoạn hai, cơ quan quản lý sẽ mở rộng thêm sản phẩm vàng miếng. Ở giai đoạn cuối cùng, các loại vàng đang lưu thông trong nước, chứng chỉ quỹ và công cụ phái sinh sẽ xuất hiện và kết nối với quốc tế.
Trước tình trạng khan hiếm vàng tại các thương hiệu lớn, các chuyên gia còn nêu ra thực trạng nhiều người dân mua vàng "chợ đen" với giá chênh vài triệu đồng một chỉ. Ông Nguyễn Đức Lê, Phó trưởng phòng Nghiệp vụ quản lý thị trường, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương), cảnh báo những giao dịch này tiềm ẩn nhiều rủi ro khi các sản phẩm "chợ đen" không có kiểm định chất lượng, có thể là hàng giả, không hóa đơn chứng từ.
"Đặc biệt, nhà đầu tư còn phải mua vàng với giá cao hơn thị trường, có trường hợp mua sáng chiều đã lỗ", ông Lê nói, đồng thời cảnh báo người dân có thể bị lừa đảo, bị cướp hay bị tấn công khi giao dịch trên "chợ đen".
Trọng Hiếu
