Tại cuộc họp về phát triển và quản lý nhà ở xã hội ngày 10/10, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà lưu ý Bộ Xây dựng cần bổ sung chính sách khuyến khích, tạo điều kiện tiếp cận nhà ở xã hội với gia đình có nhiều thế hệ sinh sống, gia đình hạt nhân có 3 con trở lên.
Phó thủ tướng giao Bộ Xây dựng sớm hoàn thiện dự thảo để trình Thủ tướng ký ban hành Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về phát triển và quản lý nhà ở xã hội.
Thực tế, việc phát triển nhà ở xã hội hiện gặp nhiều vướng mắc do thủ tục hành chính rườm rà, thiếu sự phối hợp giữa các cơ quan khiến nhiều dự án nhà ở xã hội bị chậm tiến độ. Với người mua, được xem là giải pháp cho người thu nhập thấp, song nhà ở xã hội vẫn khó tiếp cận vì giá bán bị đội lên cao, quy trình xét duyệt kéo dài, phức tạp và quỹ căn hộ phân bổ chưa sát nhu cầu. Không ít dự án nhà ở xã hội triển khai xong rơi vào cảnh bán hàng ế ẩm do vị trí xa trung tâm, hạ tầng kém, thiếu dịch vụ thiết yếu.
Phó thủ tướng Trần Hồng Hà tại cuộc họp về phát triển nhà ở xã hội, ngày 10/10. Ảnh: VGP
Báo cáo tại cuộc họp, Bộ Xây dựng đề xuất nhiều cơ chế để tạo thuận lợi hơn nữa cho người dân, doanh nghiệp trong tiếp cận, phát triển nhà ở xã hội.
Cụ thể, cơ quan này đề nghị sửa quy định về nghĩa vụ sử dụng đất của chủ đầu tư theo hướng cho phép nộp tiền thay vì phải dành 20% quỹ đất dự án để xây nhà ở xã hội. Theo Bộ, động thái này được kỳ vọng khắc phục những bất cập đang tồn tại, đồng thời đảm bảo minh bạch, công bằng và đúng đối tượng trong quá trình triển khai chương trình nhà ở xã hội.
Theo dự thảo, tiền sử dụng đất của toàn bộ dự án vẫn được tính theo quy định của pháp luật đất đai hiện hành. Riêng phần diện tích 20% đất ở mà chủ đầu tư được phép nộp tiền thay vì bố trí quỹ đất, sẽ phải nộp thêm một khoản bổ sung. Khoản này được xác định bằng 3% mỗi năm so với tiền sử dụng đất của phần diện tích nói trên, tính theo tiến độ hoàn thành hệ thống hạ tầng kỹ thuật đã được phê duyệt của dự án.
Bộ Xây dựng nhìn nhận quy định này sẽ hạn chế tình trạng doanh nghiệp lợi dụng việc nộp tiền thay vì bố trí quỹ đất, tạo nguồn lực ổn định cho phát triển quỹ nhà ở xã hội. Ngoài ra, cách tính toán gắn với tiến độ hạ tầng giúp đảm bảo công bằng, tránh thất thu cho ngân sách.
Ngoài ra, dự thảo còn tập trung làm rõ điều kiện thu nhập với người dân khi tham gia mua, thuê mua nhà ở xã hội. Theo đề xuất, mức trần thu nhập để được xét mua, thuê mua nhà ở xã hội sẽ nâng lên 20 triệu đồng một tháng với cá nhân, 40 triệu đồng với vợ chồng và 30 triệu đồng với trường hợp độc thân nhưng đang nuôi con dưới tuổi thành niên.
Căn cứ điều kiện, mức thu nhập của từng khu vực trên địa bàn, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quyết định việc điều chỉnh với các đối tượng được mua, thuê mua nhà ở xã hội.
Bộ Xây dựng cũng đề xuất đối tượng không có hợp đồng lao động vẫn được tiếp cận nhà ở xã hội nhưng phải có xác nhận từ Công an cấp xã dựa trên cơ sở dữ liệu dân cư. So với quy định hiện hành, mức đề xuất này sát hơn với thực tế thu nhập và sinh hoạt của người dân.
Lãi suất cho vay mua, thuê mua nhà ở xã hội được quy định là 5,4% một năm. Theo dự thảo, trường hợp cần thiết phải thay đổi mức lãi suất cho vay, các cơ quan liên quan báo cáo, trình Thủ tướng xem xét, quyết định.
Bộ Xây dựng cũng xin ý kiến về tiêu chí lựa chọn chủ đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội trong trường hợp có từ 2 đơn vị cùng đủ năng lực, điều kiện thực hiện. Phó thủ tướng cho rằng trong trường hợp này cần tổ chức lựa chọn nhà thầu công khai, minh bạch.
Theo báo cáo trước đó từ Bộ Xây dựng, sau 3 năm triển khai đề án đầu tư, ít nhất một triệu căn nhà xã hội, đến nay cả nước đã có 692 dự án được triển khai với hơn 633.000 căn. Trong đó có 146 dự án hoàn thành với hơn 103.000 căn. Riêng 7 tháng đầu năm nay, có gần 37.000 căn được hoàn thành, bằng 80% kết quả năm ngoái và gấp 7 lần năm 2022. Hiện có 402 dự án đã được chấp thuận chủ trương với hơn 400.000 căn, tương đương gần 60% mục tiêu đề ra đến năm 2030.
Phương Dung
