Trần Trung Đức, 32 tuổi, tốt nghiệp thạc sĩ ngành Giáo dục Hán ngữ quốc tế, Đại học Ngôn ngữ Bắc Kinh, hồi tháng 7/2024, với điểm trung bình học tập (GPA) 3.94/4 - top 4% sinh viên xuất sắc của trường. Ngôi trường này là cơ sở đào tạo Hán ngữ và văn hóa Trung Quốc lâu đời và quy mô nhất.
"Tôi chưa từng nghĩ đến được ngày hôm nay", anh Đức, hiện là giáo viên tiếng Trung online, nói. "9 năm trước, tôi vẫn loay hoay tìm hướng đi".
Năm 2011, sau khi tốt nghiệp THPT, Đức xuống Hà Nội học sửa chữa điện thoại vì thấy nghề này đang "thịnh", dễ kiếm tiền. Nhưng học xong không xin được việc, anh đăng ký Cao đẳng Y tế Phú Thọ, ngành Y đa khoa, theo định hướng của mẹ.

Trần Trung Đức tốt nghiệp Đại học Ngôn ngữ Bắc Kinh tháng 7/2024. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Tốt nghiệp với tấm bằng giỏi, Đức vẫn thất nghiệp nên về quê, xin làm nhân viên siêu thị ở cửa khẩu Ma Lù Thàng. Tại đây, anh học tiếng Trung vì tiếp xúc hàng ngày với khách Trung Quốc.
Muốn có cơ hội xin học bổng du học nên năm 2016, Đức quyết định sang trường Cao cấp nghề Hà Khẩu ở Trung Quốc học một năm tiếng. Anh học bằng cách chép bài khóa vào vở, sau đó nghe audio từng câu rồi dừng lại để đọc, nói theo, viết ra và đối chiếu bản gốc. Cứ như vậy, Đức viết tới không còn lỗi mới thôi.
"Cách này luyện được cả 4 kỹ năng", anh Đức nhớ lại. Là người gốc Hoa, anh Đức nhìn nhận có lợi thế hơn so với các bạn ở khả năng nghe, nói.
Khi đã đọc hiểu tốt hơn, anh luyện đề HSK (chứng chỉ năng lực tiếng Trung), đọc các tác phẩm văn học và nhiều tài liệu bên ngoài để nâng cao kiến thức. Nhờ chăm chỉ, ngoài đạt kết quả học tập xuất sắc, anh Đức còn giành giải nhất cuộc thi khẩu ngữ của trường.
Tham gia các diễn đàn, hội nhóm học tiếng Trung, anh Đức nhận thấy nhiều người gặp khó ở phát âm. Đó là lý do anh nộp đơn xin học bổng miễn học phí của Đại học Sư phạm Vân Nam, theo đuổi ngành Giáo dục Hán ngữ Quốc tế. Ở tuổi 26, anh bắt đầu học đại học và được học thẳng lên năm thứ hai vì đạt điểm tốt bài kiểm tra vượt cấp.
Năm 2021, anh lọt top 27 cuộc thi diễn thuyết COP 15 về bảo vệ tính đa dạng sinh học toàn cầu tổ chức ở Côn Minh. Ngoài ra, anh cũng đạt giải nhất toàn tỉnh Vân Nam và giải khuyến khích toàn quốc khối du học sinh về ngâm thơ.
Tốt nghiệp với GPA 3.99/4, anh Đức tiếp tục giành học bổng để học thạc sĩ tại Đại học Ngôn ngữ Bắc Kinh. Đề tài luận văn thạc sĩ của anh tập trung tìm hiểu các lỗi phát âm cơ bản của người Việt và cách chỉnh sửa.
Theo anh Đức, các âm /p/, / h/, /z, c/, /j, q, x/, /zh, ch, sh, r/ trong tiếng Trung không có âm tương tự trong tiếng Việt. Nên khi phát âm, người nói thường lấy âm gần giống nhất trong hệ ngữ âm của mình để phát âm, dẫn đến sai.
"Cách chỉnh là dựa trên những điểm tương đồng hoặc tiệm cận giữa hai hệ ngữ âm", anh giải thích.

Anh Đức dành một góc trong nhà để trưng bày giấy khen, giấy chứng nhận từ các cuộc thi. Ảnh: Nhân vật cung cấp
PGS.TS Vương An Hồng, Viện Hán ngữ Quốc tế, Đại học Ngôn ngữ Bắc Kinh, nhận xét anh Đức đã thể hiện sự kiên trì, nỗ lực và hoàn thành luận văn có sự liên hệ chặt chẽ giữa lý luận với thực tiễn.
"Luận văn của Đức được thầy cô đánh giá cao", bà nói.
Bà Hồng cho biết mặc dù đã tốt nghiệp gần một năm, bà vẫn thường xuyên nghe các thầy cô khác nhắc đến Đức với sự khen ngợi. Anh gây ấn tượng với mọi người ở sự khiêm tốn, tính cách ôn hòa và tinh thần trách nhiệm.
Bà cho biết học trò từng hai kỳ liên tiếp vô địch thế giới cuộc thi Nhịp cầu Hán ngữ (Hanyuqiao - Dubbing Show), hạng mục lồng tiếng.
"Đức nổi bật với giọng lồng tiếng xuất sắc, khả năng phát âm tiếng Trung tiêu chuẩn như phát thanh viên chuyên nghiệp", PGS.TS Hồng đánh giá.
Anh Đức hiện phát triển đội ngũ dạy phát âm và HSK, dự định xin học bổng tiến sĩ tại Đại học Bắc Kinh. Nếu có cơ hội, anh mong "đầu quân" cho một đại học ở Hà Nội.
Bình Minh