Đề tài nghiên cứu sử dụng sợi tơ lá dứa để làm tóc giả cho bệnh nhân ung thư của Trần Nguyễn An Hòa và Trần Thiên Thảo, lớp 9, trường THCS Âu Cơ vừa đạt giải nhì Cuộc thi Khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học của tỉnh Khánh Hòa.
Hòa, nhóm trưởng, cho biết nảy ra ý tưởng trong một lần cả hai đi chơi ở xã Ninh Tây – một vùng trồng dứa lớn ở thị xã Ninh Hòa. Thấy những lá già bỏ chất đống, bị đốt bỏ, em nghĩ đến tận dụng chúng.
Trần Nguyễn An Hòa (bên trái) và Trần Thiên Thảo trưng bày sản phẩm tóc giả từ sợi tơ lá dứa ở cuộc thi khoa học cấp tỉnh. Ảnh: An Hòa
Cả hai sau đó hỏi ý kiến thầy giáo Lê Quang Dũng và được gợi ý tạo ra tóc từ loại lá này.
Ban đầu, Hòa và Thảo lấy một ít lá dứa về thử nghiệm. Từ đó, Hòa thấy lá dứa có độ dai, sợi tơ bền, có thể cho ra sản phẩm như mong muốn. Hơn nữa, địa phương có nhiều nơi trồng dứa quy mô lớn ở huyện Khánh Vĩnh, thị xã Ninh Hòa, thuận lợi để các em có nguồn lá giá rẻ và nhiều, an toàn.
Để tạo ra tóc, cả hai đi thu gom và phân loại, làm sạch lá dứa, nhờ người bán nước mía ép giúp. Một cách khác mà Hòa và Thảo sử dụng là dùng búa cao su đập dập lá, đảm bảo đạt được độ sạch và đồng đều. Lá sau đó được ngâm trong dung dịch có chứa các vi khuẩn phù hợp, rồi ủ trong 10 ngày.
Hai học sinh cùng thầy giáo đi khảo sát vùng trồng dứa. Ảnh: An Hòa
Sau thời gian này, sợi dứa được hình thành, trung bình 55 kg lá dứa thu được 4kg sợi ngậm nước – qua công đoạn làm khô còn lại một kg. Tùy theo nhu cầu sử dụng, sợi được nhuộm bằng các loại màu hữu cơ như nước củ nghệ, cà phê, trái mồng tơi..., rồi sấy hoặc phơi khô để tạo thành tóc giả.
Để thử khả năng chịu nhiệt của sản phẩm, nhóm đã sử dụng máy ép và máy uốn tóc, kết quả cho thấy tóc thẳng đẹp hoặc các lọn tóc xoăn tự nhiên, không bị cháy khét. Công đoạn cuối cùng là kết tạo các lọn tóc từ sợi tơ lá dứa thành bộ.
Theo Hòa, thời gian để tạo được một bộ tóc giả từ lá dứa khoảng ba tuần, do hầu hết công đoạn làm bằng phương pháp thủ công. Vì học ở trên trường, cả hai chỉ tranh thủ được vào những ngày cuối tuần.
Công đoạn khó nhất là móc sợi vào lưới để tạo thành tóc. Hòa và Thảo lên các trang mạng tìm hiểu kỹ thuật móc sợi, rồi bắt chước cách làm.
"Toàn bộ quá trình, cả nhóm chỉ tốn tiền mua nơ canh và kim móc, các nguyên liệu còn lại đều không mất tiền và đi xin", Hòa nói.
Cuối cùng, hai nữ sinh gửi mẫu sợi tơ lá dứa đi kiểm nghiệm tại Trung tâm Dịch vụ phân tích thí nghiệm TP HCM. Kết quả, sản phẩm không chứa kim loại nặng và thuốc bảo vệ thực vật, không gây ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Bộ tóc giả đầu tiên cũng được các em đem tặng người bệnh ở Bệnh viện Ung bướu tỉnh.
"Tóc giả giúp bệnh nhân ung thư lấy lại vẻ ngoài tự nhiên, từ đó giúp họ cải thiện tâm trạng và sự tự tin trong cuộc sống", Hòa nhìn nhận. "Mái tóc làm từ sợi thiên nhiên có độ mềm mại giống tóc thật sẽ tạo cảm giác thoải mái khi đội, tạo kiểu và chăm sóc".
Nhìn lại quá trình thực hiện, Thảo nói đã học hỏi thêm nhiều kiến thức về công nghệ sản xuất xanh với phụ phẩm từ ngành trồng trọt của địa phương. Ngoài ra, các em ứng dụng được kiến thức môn khoa học tự nhiên đã học trên lớp.
"Chúng em mong đề tài của mình sẽ góp phần nâng cao nhận thức, hành động của mọi người trong tạo ra sản phẩm xanh an toàn trong cuộc sống, góp phần tạo niềm vui, động lực cho các bệnh nhân ung thư", Thảo nói.
Thầy Lê Quang Dũng, giáo viên trường THCS Âu Cơ, người hướng dẫn Hòa và Thảo, đánh giá cả hai có tinh thần học hỏi, biết vận dụng các kiến thức được học về Hóa học, Sinh học. Hai em cũng chịu khó đi khảo sát thực tế để tìm hiểu về nguồn nguyên liệu.
"Thời gian tới, hai em sẽ cùng ba học sinh cấp THPT tiếp tục phát triển, hoàn thiện sản phẩm hơn nữa", thầy Dũng cho hay.
Bùi Toàn
