Lễ tang không nghệ sĩ và nốt trầm cuộc đời tài tử một thời
Nghệ sĩ Thương Tín qua đời tối 8/12 tại quê nhà Phan Rang, Khánh Hoà sau một thời gian dài chống chọi với bệnh tật, sức khỏe suy giảm. Khác với những lễ tang khác trong showbiz, sự ra đi của nghệ sĩ Thương Tín diễn ra khá đơn sơ và lặng lẽ. Lễ tang thì đương nhiên phải buồn nhưng ở đây không chỉ có mất mát của người thân mà còn bởi sự vắng vẻ khác thường với tài tử màn bạc một thời. Cơn mưa nặng hạt diễn ra trong ngày đưa tang góp thêm nốt trầm vào kết thúc buồn của cuộc đời nghệ sĩ.
Là nghệ sĩ nghèo, lễ tang của Thương Tín diễn ra khá giản dị. Người phúng viếng thưa thớt, chủ yếu là hàng xóm, người thân, không có đồng nghiệp, nghệ sĩ. Người duy nhất trong giới có mặt là nhạc sĩ Tô Hiếu. Anh đã đồng hành, giúp đỡ, chăm sóc Thương Tín khi ông gặp cảnh khó khăn, bệnh tật nhiều năm qua.
Nhạc sĩ Tô Hiếu cùng con trai và em trai lo lễ tang cho Thương Tín. Ảnh: Tô Hiếu
19h ngày 8/12, Tô Hiếu nhận được tin Thương Tín mất thì ngay sau đó, anh và con trai Thương Tín là Thanh Tùng đến Phan Rang lúc 4h sáng ngày 9/12, tức chỉ 8 tiếng sau khi nhận được tin. Nhiều người nói "sao lễ tang không có nghệ sĩ nào đến dự" cũng đúng, vì Tô Hiếu lúc này là người nhà.
Những ngày cùng gia đình Thương Tín lo hậu sự, Tô Hiếu không khỏi ngậm ngùi, xót xa: "Tang lễ Thương Tín vô cùng đơn giản, không kèn, chỉ có một chiếc trống ai đến viếng thì đánh lên. Có 4 chiếc bàn tiếp khách nhưng chẳng dùng hết 2".
Nói về sự vắng vẻ trong lễ tang, nhạc sĩ Tô Hiếu chia sẻ với phóng viên Gia đình và Xã hội rằng, anh vẫn nhận được nhiều cuộc gọi hỏi thăm tình hình tang lễ Thương Tín, cũng có người xin địa chỉ để đến viếng. Nhưng khi nhận được địa chỉ thì người kêu xa, người thì nói nhưng không xuất hiện.
Nghệ sĩ Thương Tín khi còn trẻ.
Sau khi đã lo xong lễ tang, trên trang cá nhân, Tô Hiếu thay mặt gia đình viết vài lời chia sẻ. Trong dòng cảm ơn, Tô Hiếu chỉ gửi đến các cơ quan các ban ngành, nhà báo, các trang mạng và những người làm truyền thông đã đưa tin, không nhắc đến cái tên của một nghệ sĩ nào.
"Thương Tín ra đi nhưng mãi vẫn không nhắm mắt, con trai, con gái thực hiện cũng không được, cho đến khi cả nhà cùng vào vuốt mắt", Tô Hiếu nói.
Trên mạng xã hội những ngày qua, nhiều người không khỏi thắc mắc, thậm chí buồn cho tình nghệ sĩ: "Nghĩa tử là nghĩa tận, chắc chắn lúc ở đỉnh cao, ông cũng đã từng giúp đỡ nhiều người"; "Lúc còn sống ông cũng đến chia buồn với nhiều người trong giới mà..."; "Bộ phim gần đây nhất ông tham gia là Cu Li Không Bao Giờ Khóc, công chiếu năm 2024, sao đoàn phim không có ai đại diện?... là những câu hỏi của công chúng đặt ra trong lễ tang của nghệ sĩ Thương Tín.
Xót xa cuộc sống bấp bênh của nghệ sĩ khi hoàn thành sứ mệnh nghệ thuật
Khi còn sống, Thương Tín từng có điều đáng trách nhưng ông cũng có điều đáng trọng là ngay cả khi ốm đau bệnh tật, sống cảnh thiếu thốn thì ông và gia đình chưa một lần than thở trên mạng xã hội để tranh thủ lòng thương cảm của công chúng. Trong suốt lễ tang, gia đình không đồng ý trả lời truyền thông, không cho phép chụp hình, quay video, livestream… và không kêu gọi hỗ trợ.
Từ trường hợp của Thương Tín, công chúng không khỏi xót xa về thân phận mong manh, cuộc sống bấp bênh của người nghệ sĩ khi đã hoàn thành sứ mệnh với nghệ thuật. Họ cống hiến những năm tháng rực rỡ nhất, mang đến cho đời sống những giá trị tinh thần vô giá nhưng kết thúc xứ mệnh, họ nhận về mình là một tuổi già khốn khó, bệnh tật và tạm bợ, sống nay không biết đến ngày mai.
Nghệ sĩ Thương Tín và những người bạn là nghệ sĩ nổi tiếng khi còn trẻ (ảnh tư liệu)
Không chỉ Thương Tín, rất nhiều nghệ sĩ gạo cội khi về già chỉ sống trong ngôi nhà vài mét vuông, thậm chí một tổ ấm nhỏ cũng không có, phải đi thuê với giá vài trăm nghìn đồng trong điều kiện sống dưới mức tối thiếu. Những mảnh đời như thế khá nhiều trong giới nghệ sĩ, được Nhóm Ngũ Long du ký là các nghệ sĩ Phương Dung, Phi Phụng, Thụy Mười, Diễm Hương, Năm Chà thường xuyên cập nhật.
"Nhìn vào chặng cuối của nghệ Thương Tín, ta có thấy rõ thân phận mong manh của nhiều nghệ sĩ Việt trong một bối cảnh nghề nghiệp thiếu cơ chế bảo vệ. Khi vai diễn kết thúc, họ hầu như không có lưới an sinh, không quỹ hưu trí, không hệ thống hỗ trợ sức khỏe", một tài khoản Facebook trăn trở.
Cần công bằng trong đánh giá về Thương Tín
Tác giả này cũng cho rằng "nếu tách khỏi những nốt trầm và va vấp của đời sống cá nhân, công chúng sẽ thấy rõ một Thương Tín khác: một diễn viên sống hết mình cho từng nhân vật, một tài tử tạo nên chuẩn mực nam chính của nhiều thế hệ, một người dành trọn thanh xuân cho điện ảnh.
Những gì ông để lại không nằm ở những ồn ào cuối đời, mà ở những vai diễn đã trở thành ký ức chung của xã hội. Nhìn ông qua những khuôn hình đẹp nhất ấy, người ta hiểu rằng một nghệ sĩ có thể vấp ngã, nhưng những giá trị họ để lại cho nghệ thuật thì không bao giờ mất đi".
Trong cảnh này, Thương Tín đóng vai Thiếu tá Vọng, một tên sĩ quan Việt Nam Cộng Hòa máu lạnh, ra lệnh cho lính tra tấn một người phụ nữ mà hắn cho là Việt Cộng khiến cô ngất xỉu. Khi người mẹ của người phụ nữ đứng lên chỉ vào mặt hắn và nói, "Đồ mọi rợ, mày đúng là một thằng mọi rợ". Thiếu tá Vọng mặt lạnh như băng, nhếch mép, rút súng ra và nói, "hừm, tao sẽ cho mày chết". Trung tá Nguyễn Thành Luân (Chánh Tín) lập tức rút súng ra, chĩa súng vào mặt Thiếu tá Vọng khiến khẩu súng của hắn chĩa thẳng lên trời và nói, "Người đáng chết phải là ông, ông thiếu tá. Tôi sẽ xử bắn ông ngay tại đây, nếu ông dám bắn bà già này". Nguồn: FB Lê Hồng Lam.
Nhà phê bình điện ảnh Lê Hồng Lam cũng nhận định: "Suốt cả thập niên 80 kéo dài sang đầu những năm 90, hai cái tên Chánh Tín và Thương Tín vang danh bốn cõi. Họ như Tom Cruise và Tom Hanks của điện ảnh Việt Nam vậy".
Cùng với Thương Tín, tài tử Chánh Tín khiến người ta không khỏi chạnh lòng về thân phận của một người nghệ sĩ khi về chiều, khi sự nghiệp đã lụi tàn.
"Nhưng, như lời bà nhà báo nói với một ngôi sao hết thời do Brad Pitt đóng trong bộ phim Babylon (2022), đại ý - cho dù anh đã hết thời hay qua đời, những vai diễn của một thời hoàng kim vẫn còn đó. Và khi một ai đó chiếu lại bộ phim của anh đóng, hình ảnh thời tươi đẹp nhất của anh vẫn ngự trị ở đó, vĩnh viễn trên màn bạc. Tôi nghĩ điều đó cũng đúng với Chánh Tín hay Thương Tín. Dù cuộc đời về chiều của họ có nhiều bầm dập hay cay đắng, những vai diễn trong các bộ phim kinh điển của họ vẫn còn ở đó, vượt qua năm tháng", nhà phê bình điện ảnh Lê Hồng Lam nói.
Lễ tang đìu hiu vắng lặng của Thương Tín: Không nghệ sĩ, không người hâm mộ đến viếngGĐXH - Lễ tang của Thương Tín được nhạc sĩ Tô Hiếu chia sẻ là không có nghệ sĩ hay người hâm mộ đến viếng.
Vợ con Thương Tín sống ở đâu trong những ngày cuối đời của ông?GĐXH - Căn nhà của vợ cũ diễn viên Thương Tín (Bùi Thương Tín) ở Phan Rang, Khánh Hòa là một ngôi nhà nhỏ, nằm sâu trong hẻm, có diện tích khiêm tốn, mái bằng, có tường cũ kỹ và đã xuống cấp, phản ánh cuộc sống khó khăn của vợ và con gái sau khi nam diễn viên ly hôn và chuyển ra ở riêng.
