Theo thông tin từ gia đình, họa sĩ mất lúc 4h47 ngày 12/6, sau thời gian dài chống chọi bạo bệnh. Lễ viếng ông diễn ra vào 7h30 ngày 16/6 tại nhà tang lễ Bệnh viện Hữu nghị Việt Xô. Thi hài ông được an táng tại Nghĩa trang Văn Điển, Hà Nội.
Nghệ sĩ Nhân dân Phạm Quang Vĩnh. Ảnh: Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật
Ông Phạm Quang Vĩnh sinh năm 1944 tại Hà Nội, có cha là họa sĩ Phạm Hậu - cùng thời những tên tuổi nổi tiếng của giới hội họa như Trần Văn Cẩn, Nguyễn Gia Trí. Ông tốt nghiệp trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp, sau đó tham gia lớp học thiết kế phim truyện đầu tiên của trường Điện ảnh Việt Nam, niên khóa 1962-1964. Sau tốt nghiệp, ông công tác tại Xưởng phim truyện Việt Nam (nay là Hãng phim truyện Việt Nam), gắn bó công việc họa sĩ thiết kế mỹ thuật điện ảnh nhiều năm.
Sau Biển lửa - bộ phim đầu tiên ghi dấu ấn, nghệ sĩ tham gia thiết kế mỹ thuật cho nhiều tác phẩm với đủ đề tài, từ lịch sử, chiến tranh đến đương đại. Ông góp phần làm nên thành công của nhiều phim như Truyện cổ tích cho tuổi 17, Sống mãi với thủ đô, Sóng ở đáy sông, Chuyện của Pao, Thái sư Trần Thủ Độ. Trong đó, dự án Bến không chồng được Hội Điện ảnh Việt Nam vinh danh giải A năm 2000, đoạt Bông Sen Bạc ở Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 13 (2001). Sinh thời, ông từng nói: ''Sáng tạo thế nào thì sáng tạo nhưng vẫn phải ra được chất Việt, hồn Việt trong mỗi công đoạn hay cả tác phẩm".
Trích đoạn ''Sóng ở đáy sông''. Video: VFS
Tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ tám (1988), nghệ sĩ được trao giải Họa sĩ xuất sắc cho tác phẩm Thủ lĩnh áo nâu. Năm 2004, ông giành giải Cánh Diều, hạng mụcHọa sĩ thiết kế mỹ thuật xuất sắc với hai tác phẩm Tiếng cồng định mệnh và Hàng xóm. Ở lễ trao giải Cánh Diều các năm 2007, 2013, họa sĩ đoạt giải thưởng tương tự cho dự án Hà Nội, Hà Nội và Mùa hè lạnh. Ông cũng là họa sĩ thiết kế điện ảnh đầu tiên được Viện phim Việt Nam tôn vinh tại chương trình chiếu phim chuyên đề Người thổi hồn cho các tác phẩm điện ảnh.
Họa sĩ Phạm Quang Vĩnh được phong danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú năm 1993 và Nghệ sĩ Nhân dân năm 2007. Khi về hưu, ông vẫn được nhiều nhà làm phim mời tham gia các dự án điện ảnh độc lập, tiêu biểu là Mùa hè lạnh (Ngô Quang Hải) và Đập cánh giữa không trung (Nguyễn Hoàng Điệp).
Ông gặp và nên duyên với Nghệ sĩ Ưu tú Diệu Thuần khi bà đóng chính trong phim Ngày ấy bên sông Lam, còn ông làm họa sĩ thiết kế. Vợ chồng nghệ sĩ có hai con đều theo nghệ thuật. Nhiều năm trước, khi sức khỏe cho phép, ông bà vẫn tham gia các sự kiện của ngành như Liên hoan phim Việt Nam, trao giải Cánh Diều. Trong những năm cuối đời của họa sĩ, bà Diệu Thuần luôn túc trực, chăm sóc ông.
Phương Linh
