Bà Jocelyn Combs, 76 tuổi, ở Pleasanton, bang California, vừa hoàn tất việc sắp xếp toàn bộ giấy tờ quan trọng gồm di chúc, giấy ủy quyền và danh sách mật khẩu tài khoản. Bà thậm chí còn xây thêm một căn hộ nhỏ trong khuôn viên nhà, dự tính làm nơi ở cho người chăm sóc mình sau này hoặc cho thuê kiếm thêm thu nhập.
Tất cả nằm trong "kế hoạch tuổi già" được Combs rút ra từ kinh nghiệm đau thương khi chăm sóc bố mẹ - những người sống thọ hơn 90 tuổi.
"Quá trình đó là sự kiệt quệ cả về tinh thần lẫn tài chính. Tôi đang cố gắng hết sức để không trở thành gánh nặng cho con gái mình", bà Combs nói.
Jocelyn Combs tại nhà riêng ở Pleasanton, California, vào ngày 18/12. Ảnh: Washington Post
Theo các chuyên gia tài chính và luật sư, ngày càng nhiều người thuộc thế hệ Baby Boomer (sinh năm 1946-1964) và Gen X (1965-1980) tại Mỹ đang chủ động dọn dẹp nhà cửa, sắp xếp tài chính cho giai đoạn cuối đời.
Khảo sát năm nay của Liên minh Quốc gia về Chăm sóc người thân và Hiệp hội Người về hưu Mỹ (AARP) cho thấy 47% người chăm sóc gia đình đã có những sự chuẩn bị này, tăng 5% so với một thập kỷ trước. Động lực chính đến từ thực tế khắc nghiệt: khoảng một nửa số người được hỏi cho biết họ gặp khó khăn tài chính, thậm chí mất nguồn thu nhập và cạn kiệt tiền tiết kiệm khi phải lo cho cha mẹ già.
"Mười năm trước, những cuộc thảo luận về hậu sự chỉ diễn ra sau một biến cố lớn. Giờ đây, mọi người thực hiện nó một cách chủ động", Gabriel Shahin, Giám đốc điều hành công ty tư vấn tài chính Falcon Wealth Planning, nhận xét.
Áp lực lên hệ thống an sinh xã hội ngày càng lớn khi tuổi thọ trung bình tăng cao. Dự báo đến năm 2050, số người Mỹ từ 65 tuổi trở lên sẽ tăng hơn 30%, chiếm 1/4 dân số, trong khi lượng điều dưỡng viên chuyên nghiệp lại thiếu hụt trầm trọng.
Chi phí đắt đỏ là rào cản lớn nhất. Theo công ty bảo hiểm Genworth, năm 2024, chi phí trung bình cho một phòng riêng tại viện dưỡng lão là 10.650 USD mỗi tháng. Một cơ sở chăm sóc người cao tuổi cơ bản cũng tốn khoảng 5.900 USD.
Bên cạnh tiền bạc, gánh nặng tâm lý cũng là điều khiến thế hệ này thức tỉnh. Trách nhiệm chăm sóc cha mẹ thường dồn lên vai một thành viên, thường là con gái hoặc người sống gần nhà nhất, dẫn đến mâu thuẫn nội bộ gia đình.
Jocelyn Combs đứng bên ngoài căn nhà phụ được xây dựng trên mảnh đất của bà. Ảnh: The Washington Post
Bà Joan Savitt từng mất hơn nửa năm đi lại giữa Boston và Cleveland chỉ để dọn dẹp ngôi nhà chứa đầy đồ đạc tích tụ suốt 55 năm của người mẹ 101 tuổi. Bà phải vật lộn với ma trận thủ tục hành chính, hủy các loại thẻ tín dụng và đưa mẹ đi chữa bệnh. Hậu quả là sức khỏe Savitt suy giảm, bà bị cao huyết áp, tổn thương mắt và nảy sinh mâu thuẫn với những người anh em không hỗ trợ mình.
Rút kinh nghiệm từ bản thân, bà Savitt dự định sẽ bán đấu giá tài sản và chuyển đến nhà nhỏ hơn nếu sống lâu hơn chồng. "Tôi không muốn làm mất lòng mọi người hay phải hy sinh bản thân mình như một người tử đạo", bà nói.
Eric Einhart, Chủ tịch Học viện Luật sư về Luật người cao tuổi Mỹ gọi đây là "khoảnh khắc thức tỉnh" đối với thế hệ kế tiếp.
Ngay sau khi cha mẹ qua đời, bà Colleen Gleason ở Virginia đã gặp luật sư lập di chúc sống và dặn dò con trai về việc hỏa táng. Bà cũng sắp xếp tài sản gọn gàng để tránh các thủ tục pháp lý rắc rối cho con.
Những năm cuối đời của cha mẹ, Gleason từng phải lái xe 5 tiếng mỗi ngày để đi về chăm sóc thuốc men, ăn uống. "Suốt thời gian đó, tôi tự hỏi mình sẽ xoay xở thế nào khi về già. Dù con trai hứa sẽ chăm sóc, tôi không muốn đi vào vết xe đổ đó", bà nói.
Nhật Minh (Theo Washington Post)
