Trong khi hàng triệu người dưới Trái Đất chứng kiến cảnh Mặt Trăng chuyển đỏ trong hiện tượng nguyệt thực toàn phần "trăng máu" hôm 13 - 14/3, tàu đổ bộ Blue Ghost của công ty Mỹ Firefly Aerospace lại chứng kiến cảnh Trái Đất "nuốt chửng" Mặt Trời. Tàu đổ bộ này đáp thành công xuống bồn địa rộng lớn Mare Crisium (Biển Khủng Hoảng) ở phần đông bắc, phía gần của Mặt Trăng, hôm 2/3 và nhanh chóng bắt đầu làm nhiệm vụ.
Tàu Blue Ghost ghi hình hiện tượng nhật thực toàn phần từ bề mặt Mặt Trăng. Video: Firefly Aerospace
"Đây là lần đầu tiên trong lịch sử một công ty thương mại hoạt động tích cực trên Mặt Trăng và quan sát được nhật thực toàn phần khi Trái Đất che khuất Mặt Trời, đổ bóng lên bề mặt Mặt Trăng. Hiện tượng này xảy ra đồng thời với nguyệt thực mà chúng ta chứng kiến dưới Trái Đất", Firefly Aerospace cho biết.
Ở Trái Đất, nguyệt thực kéo dài khoảng 6 tiếng, từ nửa đêm ngày 13/3 đến 6 giờ sáng ngày 14/3 theo múi giờ EDT, giai đoạn toàn phần kéo dài khoảng một tiếng. Nguyệt thực có thể nhìn thấy rõ nhất ở hầu hết châu Mỹ và một số nơi tại châu Âu, châu Phi, Đông Á. Người quan sát sẽ thấy Mặt Trăng chuyển màu đỏ - một hiệu ứng của tán xạ Rayleigh, trong đó các bước sóng xanh ngắn hơn của ánh sáng Mặt Trời bị các phân tử trong khí quyển Trái Đất phân tán, chỉ để lại những bước sóng ánh sáng đỏ dài hơn chạm đến Mặt Trăng.
Cùng lúc đó, tàu Blue Ghost trên Mặt Trăng chứng kiến hiện tượng nhật thực toàn phần. Khi Trái Đất che khuất đĩa Mặt Trời, chỉ có lớp khí quyển ngoài của Mặt Trời, hay vành nhật hoa, có thể nhìn thấy được bằng camera của Blue Ghost. Video time-lapse cũng cho thấy con tàu và bề mặt Mặt Trăng chuyển đỏ do ánh sáng Mặt Trời bị lọc qua khí quyển Trái Đất. Khi giai đoạn toàn phần kết thúc, ánh sáng Mặt Trời ló rạng từ rìa Trái Đất, tạo nên hiệu ứng "nhẫn kim cương" ấn tượng.
Hiện tượng "nhẫn kim cương" do tàu đổ bộ Blue Ghost chứng kiến trong nhật thực toàn phần trên Mặt Trăng ngày 13 - 14/3. Ảnh: Firefly Aerospace
Khung cảnh ấn tượng này là kết quả của kích thước và tỷ lệ khoảng cách quỹ đạo chính xác của Trái Đất, Mặt Trăng, Mặt Trời. Dù thiên thực cũng có thể xảy ra trên những hành tinh khác, các dạng sống ở đó có thể sẽ không thấy hiệu ứng "nhẫn kim cương" lấp lánh như vậy.
Những hình ảnh mà Blue Ghost gửi về cực kỳ hiếm, nhưng đây không phải là lần đầu tiên nhật thực toàn phần được quan sát từ Mặt Trăng. Tàu vũ trụ Surveyor 3 của NASA từng ghi hình hiện tượng nhật thực như vậy vào năm 1967.
Nhật thực tiếp theo trên Trái Đất sẽ xảy ra vào ngày 29/3, dù chỉ là nhật thực một phần. Trong thời gian nhật thực, tối đa 94% đĩa Mặt Trời sẽ bị Mặt Trăng che khuất. Người quan sát ở vùng đông bắc Mỹ và miền đông Canada sẽ có tầm nhìn tốt.
Thu Thảo (Theo Live Science)
