Theo ThoughtCo, Thomas Alva Edison sở hữu 1.093 bằng sáng chế cho những phát minh khác nhau. Nhiều phát minh trong số đó như bóng đèn, máy hát đĩa, máy quay phim... có ảnh hưởng lớn tới đời sống hàng ngày. Tuy nhiên, không phải mọi thứ Edison tạo ra đều thành công đến mức ông nổi tiếng với câu nói "Tôi không thất bại 10.000 lần. Tôi chỉ là tìm ra 10.000 cách không hoạt động".
Máy đếm phiếu tự động
Máy đếm phiếu tự động vấp phải nhiều ý kiến chê bai khi ra đời. Ảnh: Cục Công viên Quốc gia
Máy đếm phiếu tự động là sáng chế đầu tiên của Edison khi ông 22 tuổi. Thiết bị này giúp nhà chức trách bỏ phiếu cho một đạo luật và kiểm phiếu nhanh hơn so với hệ thống cũ. Cỗ máy bao gồm thiết bị kết nối trực tiếp với bàn làm việc của người bỏ phiếu, trên bàn có thanh kim loại chia làm hai cột "Có" và "Không". Sau khi họ bầu chọn, thông tin sẽ nhanh chóng truyền tới nơi xử lý để theo dõi tổng số phiếu bầu và lập bảng kết quả.
Edison cho rằng phát minh này sẽ giúp tiết kiệm nhiều thời gian bầu cử cũng như giao dịch hàng ngày. Nhưng các quan chức chính phủ chê cỗ máy thiếu tính thực tế, rườm rà, tốn kém. Thất bại khiến Edison nhận ra ngoài tính độc đáo, phát minh cần giá trị thực tế, từ đó ông còn quan tâm tới lợi ích kinh tế và khả năng sản xuất đại trà của sản phẩm.
Bút tạo bảng mẫu
Bút tạo bảng mẫu có nhược điểm là cồng kềnh, ồn ào và khó thay pin. Ảnh: Cục Công viên Quốc gia
Khi đường sắt mở rộng và các công ty mọc lên như nấm vào cuối thế kỷ 19, nhu cầu sao chép giấy tờ viết tay tăng vọt. Edison đã thiết kế bút tạo bảng mẫu hoạt động bằng motor điện nhỏ và pin, sử dụng một cây kim thép xuyên thủng giấy để tạo ra bảng mẫu khi nhân viên viết. Thay vì phun ra mực, cây bút để lại những lỗ nhỏ li ti hằn qua mặt giấy. Nhân viên có thể tạo ra bảng mẫu của tài liệu trên giấy nến và làm nhiều bản sao bằng cách lăn mực qua để chữ "in" lên tờ giấy trắng bên dưới. Edison bắt đầu sản xuất bút tạo bảng mẫu vào năm 1875 và thuê đại lý bán sản phẩm khắp các bang Trung Đại Tây Dương ở Mỹ.
Tuy nhiên, bút tạo bảng mẫu khá nặng nề và ồn ào, đồng thời cần duy trì bộ pin bằng dung dịch hóa chất đựng trong hũ. Năm 1877, Edison bị cuốn vào phát triển máy hát đĩa và bỏ qua dự án này. Dù không thành công, sáng chế của ông đã trở thành tiền thân cho máy xăm hiện đại.
Máy tách quặng
Năm 1980, Edison nảy ra ý tưởng về một máy tách quặng trang bị nam châm điện mạnh có thể lọc hạt quặng mịn từ đất đá và xếp chúng vào hai thùng khác nhau. Vào thời gian đó, có hơn 20 máy tách quặng quy mô nhỏ đang được thử nghiệm ở vỉa sắt phía đông nước Mỹ. Sau khi khánh thành và đóng cửa vài nhà máy thử nghiệm nhỏ, Edison xây dựng một nhà máy gần Ogdensburg, bang New Jersey, nhằm tiếp cận 7.689 hecta khoáng sản.
Dự án vấp phải nhiều vấn đề ngay từ đầu. Trục cán nghiền khổng lồ mà Edison kỳ vọng có thể đập vỡ đá nặng tới 6 tấn, không hữu dụng khi ra mắt vào năm 1894. Ông phải chỉnh sửa những cỗ máy hàng chục lần ở mọi khâu trong khi quy trình, từ nghiền nhỏ tới tách và làm khô, kéo theo chi phí cực lớn mà bản thân ông hay các nhà đầu tư đều không thể gồng gánh. Kết hợp với giá quặng giảm mạnh, Edison buộc phải từ bỏ kế hoạch này.
Máy chiếu mini
Máy chiếu phim mini không thành công vì số lượng phim quá ít, thời lượng ngắn và chỉ một người xem được mỗi lần. Ảnh: PBS
Sau thành công ban đầu với máy quay phim, Edison ra mắt máy chiếu hình ảnh chuyển động dành cho mục đích phi thương mại vào năm 1912. Ông hy vọng cỗ máy có thể trở thành công cụ giáo dục quan trọng đối với các nhà thờ, trường học, tổ chức dân sự và sử dụng tại gia.
Tuy nhiên, cỗ máy quá đắt so với khả năng mua sắm của người dân thời đó. Ngoài ra, số lượng bộ phim quá ít và ngắn, mỗi lần chỉ được một người xem. Hơn 2.500 chiếc máy được sản xuất và phân phối cho các đại lý nhưng số lượng bán ra chỉ dừng ở con số 500. Vấn đề của máy chiếu mini rất giống vấn đề Edison từng gặp phải ở những dự án thất bại khác, không phải máy chiếu bị lỗi mà bản thân bộ phim kém hoàn chỉnh.
An Khang (Theo Smithsonian, ThoughtCo)
