Sáng 4/2, Học viện Âm nhạc Quốc gia cùng gia đình tổ chức tang lễ Nghệ sĩ - Nhà giáo nhân dân (NGND) Thái Thị Liên tại Nhà tang lễ Quốc gia (số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội). Bà qua đời sáng 31/1 tại nhà riêng ở Hà Nội, hưởng thọ 106 tuổi.
Nghệ sĩ, NGND Thái Thị Liên sinh năm 1918, Chủ nhiệm Khoa Piano đầu tiên của trường Âm nhạc Việt Nam. Bà là người thầy đầu tiên và cũng là người truyền đam mê âm nhạc cho hai con là GS.TS.NGND Trần Thu Hà và NSND Đặng Thái Sơn - nghệ sĩ piano số 1 Việt Nam, người Việt đầu tiên đoạt giải F.Chopin năm 1980.
Trong tang lễ sáng 4/2, NSND Đặng Thái Sơn đã chơi bản nhạc bất hủ "Hành Khúc Tang Lễ" (Funeral March) của Chopin để tiễn đưa mẹ. Trước khi đàn và sau khi kết thúc bản nhạc, ông áp mặt, đặt tay lên linh cữu tạm biệt mẹ.
NSND Đặng Thái Sơn chia sẻ, lúc sinh thời, Nghệ sĩ, NGND Thái Thị Liên đã "đặt hàng" ông những bản nhạc bà muốn nghe trong lễ tang của mình. Tất cả đều là Chopin - tình yêu của đời bà, đồng thời làm nên sự nghiệp vẻ vang cho người con trai yêu dấu. Một trong số đó là bản "Hành Khúc Tang Lễ".
Nghệ sĩ, NGND Thái Thị Liên cũng từng diễn bản nhạc này tại buổi hòa nhạc mừng thọ 100 tuổi.
NSND Đặng Thái Sơn nghẹn ngào đệm đàn "Hành Khúc Tang Lễ" đưa tiễn mẹ. Bản nhạc thuộc chương 3, bản sonata si giáng thứ, opus 35 của Frédéric Chopin. Khán phòng như lặng đi khi giai điệu bản nhạc vang lên trong tiếng đàn của ông.
Tang lễ của Nghệ sĩ, NGND Thái Thị Liên bắt đầu từ 7h30. Gia đình và người thân lặng lẽ vào viếng, nhìn mặt bà lần cuối.
Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam bày tỏ tiếc thương trước sự ra đi của NGND Thái Thị Liên. Trong mắt ông, NGND Thái Thị Liên là tấm gương về sự nỗ lực và kiên trì trong việc tự học, đào tạo sinh viên.
"Cuộc đời và sự nghiệp của bác là tấm gương sáng để các thế hệ văn nghệ sĩ mãi mãi noi theo. Bác hãy về nơi luôn có âm nhạc, có tình cảm của con cháu, các thế hệ học trò của bác dõi theo và luôn nhớ thương bác", ông Đỗ Hồng Quân viết lời tiễn biệt Nghệ sĩ Thái Thị Liên trong sổ tang.
NSND Quang Thọ (bên trái) và NSND Quốc Hưng tới viếng Nghệ sĩ, NGND Thái Thị Liên.
Năm 1972, Quang Thọ vào học khoa Thanh nhạc, Trường Âm nhạc Việt Nam (nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam), bà Thái Thị Liên khi ấy là trưởng khoa Piano. Trong ký ức của NSND Quang Thọ, cô giáo Thái Thị Liên là người tận tụy, nghiêm khắc, sống trọn đời với công tác đào tạo và biểu diễn âm nhạc.
Nghệ sĩ Quốc Trung, ca sĩ Thanh Lam và ca sĩ Phạm Thu Hà kính viếng "huyền thoại" Thái Thị Liên.
TS Lê Anh Tuấn, Giám đốc Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, Trưởng Ban lễ tang, lên đọc điếu văn. Ông khẳng định NGND Thái Thị Liên là huyền thoại, cây đại thụ của nền âm nhạc nước nhà.
"Hơn 20 năm hết lòng với Trường Âm nhạc, NGND Thái Thị Liên là tấm gương lao động nghệ thuật bền bỉ, một người thầy nghiêm khắc và nhiệt tâm, hết lòng vì những học trò của mình mà bà coi như con cháu.
Bà có thể la mắng trên lớp khi học trò mắc lỗi nhưng cũng tỉ mỉ, uốn nắn từng ngón tay, nốt đàn và động viên kịp thời, khen chê rõ ràng. Bà truyền cho học trò niềm say mê với cây đàn, tính trung thực cả trong nghệ thuật lẫn ngoài đời. Bà luôn ân cần, yêu thương, giúp đỡ học trò từ vật chất đến tinh thần. Nhiều học trò của bà sợ 'bác Liên' trên lớp khi chưa thuộc bài nhưng lại thích gần 'má Liên' khi gặp chuyện buồn vui", TS Lê Tuấn Anh xúc động nói.
Trưởng nam - KTS Trần Thanh Bình nhìn về phía linh cữu NGND Thái Thị Liên, nói lời tiễn biệt mẹ.
"Mẹ có một cuộc đời đáng sống và những bài học để lại từ chính cuộc đời phi thường của mẹ sẽ theo các con mãi mãi", ông Bình nói. Biết ơn kiếp này được làm con của Nghệ sĩ Thái Thị Liên, ông mong nếu có kiếp sau vẫn xin được làm con của bà.
Ông Bình cũng nhắc tới hai nguyện vọng của mẹ trong tang lễ. Một là gửi tặng tất cả tiền phúng viếng cho Bệnh viện Lao - Phổi Trung ương - nơi đã cứu sống bà hơn 60 năm về trước. Nguyện vọng thứ hai, bà muốn được nghe con trai - NSND Đặng Thái Sơn tiễn biệt bằng bản nhạc bất hủ Hành Khúc Tang Lễ của Chopin.
Người thân, bạn bè và các thế hệ nghệ sĩ trong giờ phút truy điệu, tiễn đưa nghệ sĩ, NGND Thái Thị Liên về nơi an nghỉ cuối cùng.
Ông Trần Thanh Bình cúi đầu cảm tạ những người đã đến đưa tiễn mẹ.
Nghệ sĩ, NGND Thái Thị Liên được an táng tại Công viên nghĩa trang Lạc Hồng Viên (huyện Kỳ Sơn, tỉnh Hòa Bình).
|
Nghệ sĩ, Nhà giáo nhân dân Thái Thị Liên, sinh ngày 4/8/1918 tại Chợ Lớn, TPHCM trong một gia đình đại trí thức. Cha của bà là ông Thái Văn Lân, một trong những kỹ sư điện đầu tiên của Việt Nam tốt nghiệp tại Pháp. Nghệ sĩ, Nhà giáo nhân dân Thái Thị Liên hoạt động cách mạng từ sớm, trong và ngoài nước. Thời gian hoạt động ở Pháp, bà còn đại diện cho Việt Nam dự và phát biểu tại Hội nghị Phụ nữ thế giới ở châu Phi. Nghệ sĩ Thái Thị Liên sang Pháp du học năm 1946, kết hôn cùng nhà cách mạng Trần Ngọc Danh - em ruột Tổng Bí thư Trần Phú. Năm 1948, ông Trần Ngọc Danh được phân công nhiệm vụ là đại sứ Việt Nam đầu tiên tại Tiệp Khắc, bà Liên cũng theo chồng công tác. Năm 1951, chiến tranh trong nước diễn ra ác liệt. Từ Tiệp Khắc, bà theo chồng về thẳng Việt Bắc, tham gia vào cuộc chiến đấu gian khổ với các đồng đội. Không may chồng qua đời do bệnh tật tại Việt Bắc, để lại cho bà hai người con Trần Thu Hà và Trần Thanh Bình. Chồng mất một thời gian, bà kết hôn với nhạc sĩ, nhà thơ nổi tiếng Đặng Đình Hưng - chính trị viên Đoàn Ca múa nhân dân Trung ương khi hai người cùng hoạt động ở Việt Bắc. Hai người có một người con chung là NSND Đặng Thái Sơn. Năm 1980, sau giải nhất Concours Chopin của nghệ sĩ Đặng Thái Sơn, bà ra nước ngoài sinh sống cùng con trai út, đi qua nhiều nước như Liên Xô, Nhật Bản, Canada. Năm 2013, do tuổi cao sức yếu, bà về nước sống gần hai người con đầu tại Hà Nội. Bà trút hơi thở cuối cùng vào ngày 31/1 tại nhà riêng ở Hà Nội. |
Nhạc
Theo Dân Trí
