Đây là một trong năm nhiệm vụ trọng tâm được Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đưa ra tại Đại hội Đảng bộ Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam (Viện Hàn lâm) lần thứ XX, nhiệm kỳ 2025-2030, chiều 13/8.
Theo đó, Phó thủ tướng yêu cầu trong nhiệm kỳ mới, Đảng bộ Viện Hàn lâm cần tiếp tục tập trung năng lực nghiên cứu khoa học xã hội phục vụ các chủ trương, chính sách lớn và mục tiêu phát triển nền kinh tế.
Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng phát biểu chỉ đạo Đại hội. Ảnh: Hoàng Hiếu
Viện được đề nghị ưu tiên các lĩnh vực nghiên cứu có tính đột phá, nâng cao năng lực tư vấn chính sách và dự báo chiến lược để gắn kết chặt chẽ hơn nữa nghiên cứu với nhu cầu thực tiễn của xã hội; tập trung hình thành các nhóm nghiên cứu mạnh, mũi nhọn có tầm cỡ khu vực và thế giới. Qua đó, "đưa Viện Hàn lâm phát triển ngang tầm với các cơ sở nghiên cứu của các nước tiên tiến trong khu vực và trên thế giới, xứng đáng với sứ mệnh được Đảng, Nhà nước giao phó", Phó thủ tướng nói.
Ngoài nhiệm vụ xây dựng Đảng, Viện cũng được giao chú trọng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; thúc đẩy chuyển đổi số và hợp tác quốc tế, trong đó tăng cường hợp tác với các Viện nghiên cứu, trường đại học hàng đầu thế giới. Thông qua các chương trình trao đổi nghiên cứu sinh và triển khai các công trình nghiên cứu chung Viện cần phát huy vai trò là cầu nối giữa nền khoa học xã hội trong nước và cộng đồng nghiên cứu quốc tế.
Trước đó, Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng dành thời gian để đánh giá về những kết quả cũng như tồn tại, hạn chế của Viện. Ông ghi nhận Viện Hàn lâm KHXH đã đạt được một số kết quả nổi bật, đặc biệt trong nghiên cứu khoa học, tư vấn chính sách, trong đó, số lượng bài đăng tạp chí quốc tế tăng hơn sáu lần, số bài thuộc danh mục các tạp chí khoa học có uy tín (ISI/Scopus) tăng gần tám lần, số sách xuất bản trong nước tăng gần ba lần.
Trong báo cáo chính trị, Viện cũng cho biết đã thực hiện hiệu quả các chương trình, đề án nghiên cứu trọng điểm. Các nghiên cứu tập trung vào những vấn đề cốt lõi trên các phương diện kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, môi trường và đối ngoại. Một số đề án lớn được thực hiện như biên soạn Bách khoa toàn thư Việt Nam, nghiên cứu di tích khảo cổ học Óc Eo - Ba Thê - Nền Chùa, chỉnh lý di tích Hoàng thành Thăng Long.
Viện Hàn lâm đã thực hiện 961 đề tài độc lập cấp Bộ, 2.074 đề tài cấp cơ sở, 76 đề tài cấp quốc gia và 157 đề tài quỹ Nafosted, tổ chức hàng trăm diễn đàn khoa học trong nước và quốc tế. Về công tác tư vấn chính sách, Viện có 331 báo cáo tư vấn gửi đến các cơ quan Đảng và Nhà nước, tăng gấp ba lần so với nhiệm kỳ trước, trong đó có báo cáo tổng kết "Lý luận và thực tiễn qua 40 năm đổi mới".
"Những thành tựu trên là minh chứng rõ nét cho tinh thần lao động sáng tạo, sự cống hiến của các thế hệ nhà khoa học, cán bộ, đảng viên của Viện Hàn lâm, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp phát triển đất nước", ông nói.
Bên cạnh đó, một số hạn chế cũng được chỉ ra, như công tác cán bộ những năm đầu nhiệm kỳ còn nhiều hạn chế; số lượng đề tài, nhiệm vụ khoa học cấp quốc gia giảm mạnh so với nhiệm kỳ trước.
Trong nhiệm kỳ 2025-2030, Viện Hàn lâm KHXH đặt mục tiêu tập trung nghiên cứu cung cấp luận cứ khoa học cho việc xây dựng chiến lược, lộ trình để Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, trở thành quốc gia có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao năm 2030 và thu nhập cao năm 2045.
"Phấn đấu 100% chương trình nghiên cứu trọng điểm đạt yêu cầu trở lên, tăng 5-10% ấn phẩm quốc tế mỗi năm, đến 2030 có ít nhất 2 tạp chí đạt chuẩn quốc tế", PGS.TS Tạ Minh Tuấn, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, Phó bí thư Đảng ủy Viện cho biết.
Về tư vấn chính sách, Viện đặt mục tiêu trở thành cơ quan tư vấn chính sách hàng đầu, chủ động có báo cáo tư vấn kịp thời trong các vấn đề quan trọng, cấp thiết thuộc lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn.
Ngoài ra, Học viện Khoa học xã hội thuộc Viện dự kiến sẽ thành cơ sở giáo dục đào tạo trình độ đại học, thạc sĩ, tiến sĩ theo định hướng nghiên cứu và ứng dụng, cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho xã hội.
Phó thủ tướng kỳ vọng Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam tiếp tục giữ vững truyền thống, ngọn lửa tiên phong trong nghiên cứu, sớm trở thành một trung tâm nghiên cứu trọng điểm về khoa học xã hội và nhân văn ngang tầm các nước tiên tiến trong khu vực và thế giới.
Lưu Quý
