Ung thư da là hiện tượng các tế bào biểu bì trong cơ thể phát triển lệch lạc không theo trật tự, dẫn đến hình thành khối u.
Ung thư da có 4 dạng là ung thư biểu mô tế bào đáy, ung thư biểu mô tế bào vảy, các ung thư xuất phát từ các tuyến dưới da như ung thư biểu mô tuyến mồ hôi hay tuyến bã và ung thư da hắc tố. Trong đó, ung thư da hắc tố là bệnh lý ác tính, nguy hiểm nhất vì nó xâm lấn sâu, tiến triển nhanh, di căn sang các bộ phận khác của cơ thể, gây tử vong.
4 dấu hiệu ung thư da
Trên thực tế, đa số chúng ta thường ít để đến các dấu hiệu ban đầu của ung thư da. Nhất là 4 bất thường của làn da sau đây:
1. Xuất hiện các mảng da màu khác lạ
Nếu trên da xuất hiện các mảng thô ráp và đóng vảy, có màu nâu và dần chuyển sang hồng đậm thì tốt nhất bạn nên đi thăm khám sớm. Nhất là nếu chúng nằm ở vùng đầu, mặt, hai cánh tay thì rất có thể là triệu chứng của căn bệnh dày sừng, được biết đến như một trong những tổn thương tiền ung thư da.
Còn nếu gặp các mảng hay đốm lớn màu đỏ và tím nổi lên trên da có khả năng cao là bệnh ung thư da Sarcoma Kaposi. Bệnh này rất hiếm gặp và thường chỉ xảy ra ở những người bị HIV/AIDS hoặc đã từng trải qua ghép nội tạng. Chúng thường xuất hiện trên mặt hoặc chân và không gây đau đớn gì.
2. Mụn bất thường trên da
Một số loại tổn thương, u do ung thư da rất dễ bị hiểu lầm là mụn hay viêm loét thông thường nên cần hết sức cẩn trọng. Hãy đến bệnh viện ngay nếu phát hiện thấy nốt u tròn trên cơ thể với những đặc điểm sau:
- Hơi mềm, có hình dạng tròn như ngọc
- Trong mờ, hơi có độ bóng giống sáp
- Dễ nhầm lẫn với mụn nhưng ở giữa lõm và không có nhân
Ung thư da cũng có thể được phát hiện nhờ những u nhỏ nhìn giống mụn nhọt, có 1 trong các màu: đỏ thẫm, xanh, tím, đỏ như thịt tươi và có thể bị lõm xuống ngay tại trung tâm.
Ngoài ra, còn có 1 loại ung thư da hiếm gặp có tên gọi ung thư biểu mô tuyến bã nhờn thường đặc trưng bởi các mụn cứng có màu vàng. Nốt mụn ở dạng này có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể như đầu, cổ, thân mình hoặc quanh bộ phận sinh dục.
3. Nốt ruồi khác lạ
Nốt ruồi bất thường chính là đặc điểm dễ nhận biết nhất và cũng phổ biến nhất của bệnh ung thư da. Mặc dù đa số chúng ta đều có ít nhất 1 nốt ruồi trên cơ thể nhưng rất có thể đó là ung thư nếu có các bất thường sau:
- Nốt ruồi dần phát triển thành các đốm nâu thẫm kèm theo các vệt lốm đốm sậm màu.
- Nốt ruồi đột ngột thay đổi kích thước hoặc màu sắc, có thể nhói đau hoặc chảy máu khi chạm vào.
- Hoặc nốt ruồi có các chỉ Lúc này, điều bạn nên làm là đến bệnh viện kiểm tra các chỉ số phát hiện ung thư, bao gồm:
+ A (Asymmetric): Nốt ruồi méo mó, không đối xứng
+ B (Border irregularity): Bờ không đồng đều hoặc lan tràn
+ C (Color variegation): Màu sắc không có sự đồng nhất
+ D (Diameter): Đường kính > 0,5 cm
+ E (Enlargement/Evolution): Nốt ruồi có tính lan rộng hoặc tiến triển
4. Tổn thương da bất thường
Bất kỳ đốm tối màu nào trông kỳ lạ, đặc biệt khi nó xuất hiện đột ngột, có bất thường về màu sắc, khi chạm vào thấy đau đều có thể là dấu hiệu ung thư da. Đặc biệt là các khu vực như lòng bàn tay, lòng bàn chân, đầu ngón tay hoặc ngón chân, quanh âm đạo và hậu môn.
Một dấu hiệu của ung thư da khác mà bạn cần lưu ý là trên da xuất hiện những vùng tổn thương màu đỏ, cứng, xỉn màu. Chúng sẽ dần lan rộng ra, có phần trung tâm lõm xuống hay bị loét. Khu vực bị loét thường có 1 số đặc điểm như mãi không lành, phát triển thêm 1 vòng mô khác bên trong khu vực ban đầu hoặc có các chấm màu rất khác thường.
Cách ngăn ngừa ung thư da
Ung thư da tuy rất đáng sợ nhưng có thể được phòng ngừa hiệu quả bằng cách thay đổi thói quen sống và chăm sóc da kỹ hơn. Vì vậy, bạn hãy nhớ làm 4 việc sau đây:
- Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời ở cường độ cao, nhất là thời gian từ 11h đến 15h dù trời có nhiều mây.
- Che nắng bằng quần áo, mũ rộng vành và kính râm chống tia UV khi phải đi ra ngoài.
- Luôn luôn dùng kem chống nắng và thoa lại kem thường xuyên vào tất cả các mùa trong năm.
- Gặp bác sĩ da liễu ít nhất một lần một năm để kiểm tra.
Ảnh minh họa
Ngoài ra, chúng ta cũng có thể giảm nguy cơ phát triển ung thư da một cách hiệu quả từ nguồn thực phẩm tự nhiên sau đây:
- Thực phẩm giàu chất oxy hóa như Beta-carotene, Lutein, Lycopen, Selenium hay các loại Vitamin A và E: rau lá xanh đậm, rau củ quả màu đỏ và màu cam, các loại hạt, khoai lang, lòng đỏ trứng gà…
- Trái cây giàu vitamin C: cam, quýt, bưởi, chanh…
- Cà phê: bởi vì cà phê chứa rất nhiều hợp chất, trong đó có polyphenols và caffeine có tác dụng ngăn ngừa ung thư do tia cực tím. Bên cạnh đó, quá trình rang hạt cà phê còn tiết ra các chất dẫn xuất vitamin.
Ảnh minh họa
Nghiên cứu tại trường Y Harvard cho thấy cà phê giúp giảm nguy cơ ung thư biểu mô tế bào đáy (dạng ung thư da phổ biến nhất). Theo đó, những người uống hơn 4 ly cà phê trung bình mỗi ngày có nguy cơ mắc bệnh ung thư da thấp hơn 20% so với người khác trong vòng 10 năm. Tuy nhiên, đừng uống quá nhiều cà phê vì sẽ có nhiều tác động xấu đến sức khỏe.
Nguồn và ảnh: Healthline, Cancer123, NetEase Health
