Mô phỏng tấm gương phản chiếu ánh sáng Mặt Trời về Trái Đất. Ảnh: Reflect Orbital
Theo Bloomberg, Reflect Orbital, công ty khởi nghiệp có trụ sở tại California, gần đây xin cấp phép từ Ủy ban Truyền thông Liên bang Mỹ để phóng vệ tinh thử nghiệm dài 18 m có tên Earendil-1 vào năm 2026. Đây là bước đầu tiên của công ty này nhằm tạo ra chòm vệ tinh có khả năng chuyển hướng ánh sáng đến vị trí cụ thể theo yêu cầu trên Trái Đất để các trang trại quang điện có thể hoạt động sau khi Mặt Trời lặn. Reflect Orbital lên kế hoạch phóng thêm hàng chục vệ tinh nữa trong hai năm tới, với mục tiêu có 4.000 vệ tinh hoạt động trên quỹ đạo năm 2030.
Vệ tinh của Reflect Orbital sẽ bay ở độ cao khoảng 625 km phía trên mặt đất, trang bị những tấm gương rộng 54 m để phản chiếu ánh sáng Mặt Trời. Ánh sáng phản chiếu sẽ mờ hơn 15.000 lần so với ánh sáng Mặt Trời giữa trưa nhưng vẫn sáng hơn trăng tròn.
Theo Conversation, mục tiêu của Reflect Orbital là đạt công suất chiếu sáng 200 watt/m2, do đó họ sẽ cần 3.000 vệ tinh để đạt lượng ánh sáng bằng 20% Mặt Trời giữa trưa. Một vấn đề khác là vệ tinh ở độ cao 625 km di chuyển với tốc độ 7,5 km/giây. Vì vậy, mỗi vệ tinh chỉ hoạt động không quá 3,5 phút trong phạm vi 1.000 km quanh một vị trí cố định, có nghĩa thời gian chiếu sáng của 3.000 vệ tinh chỉ kéo dài vài phút và cần thêm hàng nghìn vệ tinh nữa để tăng thời lượng chiếu sáng lên một giờ.
Ben Nowack, nhà sáng lập Reflect Orbital, từng đề xuất phóng 250.000 vệ tinh lên quỹ đạo cao hơn 600 km, nhiều hơn tất cả vệ tinh đã được phân loại và rác vũ trụ lớn cộng lại. Tuy nhiên, chòm sao khổng lồ đó chỉ có thể cung cấp 20% ánh sáng Mặt Trời giữa trưa cho nhiều nhất là 80 địa điểm, số lượng địa điểm trong thực tế có thể ít hơn nếu thời tiết nhiều mây.
Kế hoạch của Reflect Orbital được các nhà đầu tư như Sequoia Capital và tỷ phú công nghệ Baiju Bhatt ủng hộ. Nhưng bất chấp tiềm năng kéo dài thời gian hoạt động của trang trại mặt trời, giới thiên văn học lo ngại dự án sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến nghiên cứu của họ.
Theo Anthony Tyson, giám đốc khoa học tại Đài quan sát Rubin dự kiến bắt đầu khảo sát bầu trời vào năm sau, ánh sáng phản chiếu từ vệ tinh của Reflect Orbital quá chói đối với các máy ảnh thiên văn nhạy cảm. Hiệp hội Thiên văn học Mỹ tiến hành một cuộc khảo sát hồi tháng 8 với thành viên nhằm đánh giá tác động từ dự án của Reflect Orbital. Phần lớn trong số hơn 1.400 nhà thiên văn học gửi phản hồi cho biết công việc của họ sẽ bị ảnh hưởng.
Theo Meredith Rawls, nhà khoa học nghiên cứu kiêm nhà thiên văn học tại Đại học Washington, tác động tiềm tàng của chòm vệ tinh Reflect Orbital đặc biệt đáng lo ngại. Ánh sáng nhân tạo vào ban đêm có thể làm gián đoạn hành vi của những loài như bướm đêm, ếch, dơi, gây suy giảm một số lợi ích mà hệ sinh thái cung cấp. Ô nhiễm ánh sáng cũng có thể tác động tiêu cực đến sức khỏe con người.
Reflect Orbital cam kết sẽ đánh giá tác động môi trường và ảnh hưởng tiềm tàng đến cộng đồng địa phương tại mọi địa điểm mà công ty cung cấp dịch vụ. Tính toán ban đầu của họ cho thấy lượng khí thải từ hoạt động phóng vệ tinh có thể được bù đắp trong vòng vài tuần nhờ năng lượng mặt trời sạch được sản xuất thêm.
Theo báo cáo hồi tháng 5 của Hiệp hội Công nghệ Vệ tinh, gần 2.700 vệ tinh được đưa vào không gian chỉ trong năm 2024, chủ yếu đến từ các dự án như Starlink của SpaceX, Kuiper của Amazon và Eutelsat OneWeb.
An Khang (Theo Conversation, Bloomberg)
