Gốm Chu Đậu – thăng trầm một bản sắc
Nhắc tới ngành hàng thủ công mỹ nghệ Gốm của Việt Nam, không thể không nhắc tới gốm Chu Đậu.
Thương hiệu gốm Chu Đậu đã từng rất nổi tiếng trong lịch sử, đã có rất nhiều sản phẩm gốm Chu Đậu được sử dụng trong Hoàng Cung Thăng Long. Đó là dòng gốm cao cấp Ngự dụng dành riêng cho Vương Triều. Gốm Chu Đậu xưa không chỉ nổi tiếng trong nước mà còn được xuất khẩu sang nhiều nước trên thế giới. Minh chứng là Gốm cổ Chu Đậu hiện nay đang được lưu giữ và trưng bày tại 46 Bảo tàng danh tiếng của 32 quốc gia trên thế giới. Trong đó, nhiều bảo tàng nổi tiếng trên thế giới đã dành những không gian xứng đáng để trưng bày giới thiệu về gốm Chu Đậu, vì thế gốm Chu Đậu được xem như là một sắc thái văn hóa riêng biệt, độc đáo của Văn hóa Việt Nam.
Người dân làng nghề Gốm Chu Đậu rất đỗi tự hào về mặt hàng gốm mang tính nghệ thuật cao, giầu bản sắc dân tộc, rất đẹp về bố cục, phong phú về màu sắc, đa dạng về thể loại sản phẩm… Đặc biệt, gốm Chu Đậu không chỉ đáp ứng được sở thích của mọi tầng lớp người dùng, mà còn rất hấp dẫn bởi những nét đặc trưng “rất riêng” không giống bất kỳ sản phẩm (cùng loại) nào trên thị trường. Đó là các họa tiết bài trí trên sản phẩm đều được họa theo phương pháp thủ công (bằng tay), hình ảnh, màu sắc nhẹ nhàng, tinh tế mang đậm nét văn hóa truyền thống Việt Nam thân thương ấm cúng. Người ta vẫn thường truyền miệng nhau với lời ca tụng sản phẩm này: “Có Gốm Chu Đậu trong nhà – Như là có cả ông bà, tổ tiên”.
Ông Nguyễn Hữu Thắng – Chủ tịch HĐTV TCT Thương mại HN (Hapro) vinh dự tiếp đón Phó Thủ tướng Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam, Ông Trương Hoà Bình cùng lãnh đạo một số Bộ, ban ngành T.Ư và lãnh đạo tỉnh Hải Dương về thăm Công ty CP gốm Chu Đậu ngày 05/9/2016.Tất nhiên có rất nhiều những khó khăn, thách thức đối với sản phẩm của làng nghề này. Có những lúc, thị trường đã vắng bóng cái tên Chu Đậu, một thời gian dài trầm lắng, thương hiệu Gốm Chu Đậu dường như có một thời bị lãng quên… Nhưng quả thực, sự lãng quên của thời gian không đủ sức mạnh làm mất đi một bản sắc đã gắn bó với người dân Việt Nam. Tất nhiên điều đó phụ thuộc rất nhiều ở yếu tố con người, những người biết coi trọng giá trị của truyền thống, của bản sắc và văn hóa quê hương…
Hồi sinh và phát triển
Nếu chỉ dừng lại ở đặc trưng lâu đời và truyền thống, hẳn là Gốm Chu Đậu sẽ không thể có một sức sống mạnh mẽ với thời gian như vậy. Và giả như có bền vững mà không có sự định hướng thì thương hiệu này sẽ không thể phát triển bền vững được. Với tầm nhìn chiến lược muốn quảng bá, gìn giữ và nâng tầm thương hiệu gốm Chu Đậu, năm 2001, ông Nguyễn Hữu Thắng – Nguyên Giám đốc công ty sản xuất dịch vụ và XNK Nam Hà Nội – Nay là Tổng Công ty Thương mại Hà Nội ( Hapro) đã quyết định thành lập Xí nghiệp Gốm Chu Đậu nay là Công ty cổ phần gốm Chu Đậu tại thôn Chu Đậu, xã Thái Tân, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương.
Quyết định phát triển thương hiệu với Hapro là một cách để gìn giữ nét văn hóa Việt. Sau 15 năm phục dựng dưới sự định hướng của các đồng chí Lãnh đạo TCT Thương mại Hà Nội, cùng với nỗ lực quyết tâm của Ban lãnh đạo công ty và tập thể CBNV công ty, Chu Đậu ngày nay không những được hồi sinh mà còn được phát triển mạnh mẽ. Sản phẩm gốm Chu Đậu hiện nay rất đa dạng về mẫu mã, chủng loại. Sự phục hưng của gốm Chu Đậu ngày nay không chỉ phỏng lại những sản phẩm Gốm Chu Đậu tinh hoa xưa mà còn tạo ra nhiều sản phẩm vừa có tính văn hóa vừa có tính kinh tế, đồng thời phải đáp ứng được yêu cầu về thẩm mỹ và thị hiếu của người tiêu dùng hiện nay. Những người thợ, những nghệ nhân của Công ty CP gốm Chu Đậu luôn sáng tạo, tạo ra những sản phẩm chất lượng, có hình dáng đẹp với hồn cốt của gốm Chu Đậu. Với màu men, họa tiết gần gũi nhất với đời sống con người như hoa lá, cỏ cây, muông thú… mang hơi thở của cuộc sống, hàm chứa, chứa đựng ý niệm triết lý về nhân sinh quan hay những ước vọng về cuộc sống tốt đẹp nhất của con người.
Sau nhiều năm phục dựng và phát triển, năm 2014 Công ty đã cho ra đời sản phẩm mới dựa trên những sản phẩm bản sắc vẽ thêm vàng kim. Đây là sản phẩm gốm Chu Đậu cao cấp được giao thoa kết nối giữa truyền thống và hiện đại, sản phẩm được rất nhiều khách hàng trong nước và quốc tế ưa chuộng. Sản phẩm của gốm Chu Đậu ngày nay không chỉ là đồ dùng sang trọng ấm cúng trong mỗi gia đình mà còn là sản phẩm quà tặng cao cấp có ý nghĩa tốt đẹp trong giao lưu đối ngoại.
Trong chiến lược phát triển sản phẩm này, Công ty Cổ phần Gốm Chu Đậu không chỉ quan tâm đến thị trường trong nước với các sản phẩm mang đặc trưng của nét văn hóa Việt mà còn đặc biệt chú trọng đến lĩnh vực xuất khẩu sản phẩm ra thị trường quốc tế để mang thương hiệu Việt ra sân chơi toàn cầu. Không lúc nào dừng lại ở những giá trị của truyền thống, Công ty luôn chú trọng đầu tư tổng thể, trong đó đặc biệt coi trọng việc đào tạo, tái đào tạo nhằm nâng cao trình độ chuyên môn, tay nghề cho cán bộ công nhân viên. Trên cơ sở mẫu gốm cổ sẵn có, không ngừng học hỏi, nghiên cứu, phát triển mẫu mã mới; tập trung đầu tư đổi mới công nghệ để nâng cao năng lực sản xuất, khích lệ kịp thời, quy tụ đội ngũ thợ lành nghề, thợ có “đôi bàn tay vàng” để nâng cao đẳng cấp cho sản phẩm gốm Chu Đậu…Từ đó, tạo ra những sản phẩm đạt chuẩn về chất lượng, độc đáo về mẫu mã, mang tính ổn định cao, phù hợp thị hiếu với người tiêu dùng, đáp ứng mọi tầng lớp khách hàng trong, ngoài nước.
Hà Vân
